Zarathushtrakacha mara amara dị ka Zarathustra - onye guzobere Zoroastrianism (Mazdeism), onye nchu aja na onye amụma, onye enyere nkpughe nke Ahura-Mazda n'ụdị Avesta - akụkụ Akwụkwọ Nsọ dị nsọ nke Zoroastrianism.
Ihe omuma nke Zarathustra juputara na otutu ihe omuma banyere ndu onwe ya na nke okpukpe.
Yabụ, nke a bụ akụkọ ndụ dị mkpirikpi nke Zarathustra.
Biography nke Zarathustra
A mụrụ Zarathustra na Rades, nke bụ otu n’ime obodo ochie n’ime Iran.
Amaghị ụbọchị a mụrụ Zarathustra. Ekwenyere na a mụrụ ya na mbido narị afọ nke 7 na nke 6. BC. Agbanyeghị, nyocha nke Ghats (akụkụ bụ isi nke akụkụ Akwụkwọ Nsọ dị nsọ nke ndị Zoroastrian) na-akọwa oge ọrụ onye amụma ahụ na narị afọ 12-10. BC.
Mba nke Zarathustra na-ebute nnukwu esemokwu n'etiti ndị na-ede akụkọ ya. Nsụgharị dị iche iche na-ekwu na ọ bụ ndị Peshia, ndị India, ndị Grik, ndị Asiria, ndị Kaldea, na ọbụna ndị Juu.
Ọtụtụ ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme oge ochie nke Alakụba, na-adabere na isi mmalite ndị Zoroaster, kwuru na a mụrụ Zarathustra na Atropatena, n'ókèala nke Azerbaijan nke oge a.
Nwatakịrị na ntorobịa
Dabere na Ghats (abụ okpukpe 17 nke onye amụma) Zarathustra si n'usoro ndị ụkọchukwu oge ochie. Na mgbakwunye na ya, nne na nna ya - nna Porushaspa na nne Dugdova, nwere ụmụ nwoke anọ ọzọ.
N'adịghị ka ụmụnne ya, mgbe a mụrụ Zarathustra anaghị akwa ákwá, kama ọ chịrị ọchị, jiri ọchị ya bibie ndị mmụọ ọjọọ 2000. Ma ọ dịkarịa ala nke ahụ bụ ihe akwụkwọ oge ochie kwuru.
Dịka ọdịnala si dị, eji mamịrị ehi saa nwa amụrụ ọhụrụ ma were ya tinye na akpụkpọ atụrụ.
Site na nwata, Zarathustra kwuru na ọ rụrụ ọtụtụ ọrụ ebube, na-akpata anyaụfụ nke ndị ọchịchịrị. Ndị agha a gbalịrị ọtụtụ ugboro igbu nwata ahụ, mana ọ nweghị isi, ebe ike Chineke chebere ya.
Aha onye amụma ahụ juru ebe niile n’oge ahụ. N'echiche nkịtị, ọ pụtara - "onye nwe kamel ochie."
Mgbe ọ dị afọ 7, abụrụ nke Zarathustra ịbụ ndị ụkọchukwu. Otu ihe na-adọrọ mmasị bụ na e ji ọnụ were kụzie nkuzi ahụ, ebe ọ bụ na n’oge ahụ ndị Iran enwetabeghị asụsụ edere.
Nwatakịrị ahụ nọ na-amụ ọdịnala ma na-echekwa mantras nke fọdụrụ site na ndị nna nna ha. Mgbe ọ gbara afọ 15, Zarathustra ghọrọ mantran - na-ahakọta mantras. Ọ na-eji abụ abụ dee abụ na okpukpe.
Amụma
A na-ahụta oge nke Zarathustra dị ka oge ndalata nke omume. E mesịa, site n’otu ebe ruo ebe ọzọ, agha dara, a na-emekwa àjà ndị obi ọjọọ na nke ime mmụọ.
Ime okpukpe (polytheism) meriri n'ókèala Iran. Ndị mmadụ fere ihe dị iche iche sitere n'okike, ma n'oge na-adịghị anya ọtụtụ ihe gbanwere. N'ọnọdụ nke okpukpere chi, Zarathustra wetara okwukwe n'otu Onyenwe amamihe - Ahura Mazda.
Dabere na ihe odide oge ochie, mgbe ọ dị afọ 20, Zarathustra hapụrụ ọchịchọ dị iche iche nke anụ ahụ, na-ekpebi ibi ndụ ezi omume. Ruo afọ 10, ọ gagharịrị ụwa na-achọ mkpughe Chineke.
Zarathustra natara mkpughe mgbe ọ dị afọ 30. O mere n’otu ụbọchị mmiri mgbe ọ gara n’osimiri maka mmiri.
Ozugbo nwoke ahụ rutere n'ọdụ ụgbọ mmiri ahụ, na mberede, ọ hụrụ otu ihe e kere eke na-enwu gbaa. Ọhụụ ahụ kpọrọ ya ma duga mmadụ 6 ndị ọzọ na-enwu gbaa.
Onye isi n'etiti ndị a na-enwu gbaa bụ Ahura Mazda, onye Zarathustra kwupụtara dị ka Onye Okike, onye kpọrọ ya ka ọ jee ozi. Mgbe ihe a mechara, onye amụma ahụ malitere ịgwa ndị obodo ya ọgbụgba ndụ nke chi ya.
Okpukpe Zoroaster na-ewu ewu kwa ụbọchị. N'oge na-adịghị anya ọ gbasara Afghanistan, Central Asia na South Kazakhstan.
Nkuzi ohuru a kporo ndi mmadu ka ha bia n’ezi omume ma kwusi udi ihe ojo o bula. Ọ bụ ihe ijuanya na n'otu oge ahụ okpukpe Zoroastrian amachibidoro omume nke ememe na ịchụ àjà.
Ka o sina dị, ndị agbata obi nke Zarathustra nwere obi abụọ banyere nkuzi ya. Ndị Midia (ọdịda anyanwụ Iran) kpebiri na ha agaghị agbanwe okpukpe ha, na-achụpụ onye amụma ahụ n’obodo ha.
Mgbe ije biri n’ala ọzọ, Zarathustra wagharịrị n’obodo dị iche iche afọ 10, na-echekarị ọnwụnwa siri ike ihu. Ọ hụrụ nzaghachi nye nkwusa ya na ọwụwa anyanwụ nke mba ahụ.
Onye isi Aryeshayana ji ịnabata nkwanye ugwu - steeti nwere ókèala nke Turkmenistan na Afghanistan nke oge a. Ka oge na-aga, e jidere ụkpụrụ Ahura Mazda, yana okwuchukwu nke onye amụma, na akpụkpọ ehi ehi 12,000.
E kpebiri itinye isi akwụkwọ dị nsọ, Avesta, n'ụlọ akụ eze. Zarathustra n'onwe ya gara biri na ọgba dị na ugwu Bukhara.
A na-ewere Zarathustra dị ka onye amụma mbụ nke kwuru banyere ịdị adị nke eluigwe na hel, banyere mbilite n'ọnwụ mgbe ọ nwụsịrị na ikpe ikpe ikpeazụ. O kwuru na nzọpụta nke onye ọ bụla dabere na omume ya, okwu ya na echiche ya.
Ozizi onye amuma banyere mgba di n’etiti ezi ikike na ajo ihe bu ihe ojo nke akwukwo nso na nke ndi Plato. N'otu oge ahụ, okpukpe Zoroastrian dị na nkwenye nke ịdị nsọ nke ihe okike na ụdị ndụ, dị ka ihe okike nke Ahura-Mazda, ya mere ọ dị mkpa ilekọta ha.
Taa, obodo ndị Zoroastrian anwụghị na Iran (Gebras) na India (Parsis). Ọzọkwa, n'ihi njem site na mba abụọ a, obodo emepe emepe na United States na Western Europe. Ka ọ dị ugbu a, enwere ihe ruru 100,000 mmadụ na-eme Zoroastrianism.
Ndụ onwe
Enwere ụmụ nwanyị 3 na biography nke Zarathustra. Oge mbụ ọ lụrụ nwanyị di ya nwụrụ, na oge 2 ọzọ ọ lụrụ ụmụ agbọghọ.
Mgbe nwoke ahụ na Ahura Mazda zutere, nwoke ahụ natara ọgbụgba ndụ, nke ọgbụgba ndụ nke mmadụ ọ bụla ga-ahapụrụ nwa. Ma ọ bụghị ya, a ga-ewere ya dị ka onye mmehie ma ọ gaghị ahụ ọ joyụ na ndụ. Givemụaka na-enye anwụghị anwụ ruo mgbe ikpe ikpeazụ.
Nwanyị a di ya nwụrụ mụrụ ụmụ Zarathushtra 2 - Urvatat-nara na Hvara-chitra. Mgbe o tozuru oke, nke mbụ malitere ịkọ ala na itinye aka na ịzụlite ehi, nke abụọ wee banye agha.
Site na ndị nwunye ndị ọzọ, Zarathushtra nwere ụmụ anọ: nwa nwoke Isad-vastra, onye mechara bụrụ nnukwu onye nchụàjà nke Zoroastrianism, na ụmụ nwanyị 3: Freni, Triti na Poruchista.
Ọnwụ
Ogbu mmadụ nke Zarathustra ghọrọ otu Nwanna-resh Tur. N'ụzọ dị ịtụnanya, ọ chọrọ igbu onye amụma n'ọdịnihu mgbe ọ ka bụ nwa ọhụrụ. Ogbu ahụ gbalịrị ọzọ ka afọ iri asaa na asaa gachara, ọ bụrụla agadi nwoke.
Nwanna-resh Tur jiri nwayọ gafee ebe obibi Zarathustra mgbe ọ na-ekpe ekpere. N'ịbụ onye si n'azụ rute onye o merụrụ ahụ, ọ tụpụtara mma agha n'azụ onye nkwusa ahụ, n'otu oge ahụ ọ nwụrụ n'onwe ya.
Zarathustra hụrụ ọnwụ ike, n'ihi nke ọ kwadebere maka ya ụbọchị 40 ikpeazụ nke ndụ ya.
Ndị ọkà mmụta okpukpe na-atụ aro na ka oge na-aga, ụbọchị iri anọ nke ekpere onye amụma ahụ ghọrọ ụbọchị 40 nwụrụ mgbe a nwụsịrị n'okpukpe dị iche iche. N’ọtụtụ okpukpe, e nwere nkuzi na mkpụrụ obi nke onye ahụ nwụrụ anwụ na-adịgide n’ụwa mmadụ ruo ụbọchị iri anọ ka ọ nwụsịrị.
Amabeghị ụbọchị Zarathustra nwụrụ. Ekwenyere na ọ nwụrụ na ntụgharị nke narị afọ 1500-1000. Zarathustra di ndu orú arọ na iri na asa.
