Leonard Euler (1707-1783) - Switzerland, German na Russian na mgbakọ na mwepụ, bụ ndị nyere nnukwu onyinye na mmepe nke sayensị ndị a (yana physics, astronomy na ọtụtụ sayensị etinyere). N'ime afọ ndụ ya, ọ bipụtara ihe karịrị ọrụ 850 metụtara ngalaba dị iche iche.
Euler nyochara ihe omimi banyere ogwu, ogwu, onwu, ihe banyere ikuku, ihe banyere egwu, na otutu asusu Europe na nke mgbe ochie. Ọ bụ onye otu n’ime ọtụtụ mahadum nke sayensị, bụrụ onye mbụ so na Russia nke American Academy of Arts and Sciences.
E nwere ọtụtụ ihe na-adọrọ mmasị na akụkọ ndụ Leonard Euler, nke anyị ga-ekwu maka ya n'isiokwu a.
Yabụ, nke a bụ obere akụkọ ndụ Euler.
Biography nke Leonard Euler
A mụrụ Leonard Euler na Eprel 15, 1707 na obodo Basel nke Switzerland. O tolitere ma zụlite na ezinụlọ nke pastọ Paul Euler na nwunye ya Margaret Brooker.
Okwesiri ighota na nna nke onye oka mmuta n’ọdịnihu nwere mmasị na mgbakọ na mwepụ. N'ime afọ 2 mbụ nke agụmakwụkwọ ya na mahadum, ọ gara ọmụmụ ihe nke ọkachamara mgbakọ na mwepụ bụ Jacob Bernoulli.
Nwatakịrị na ntorobịa
Afọ ndị mbụ nke oge Leonard bụ nwata nọrọ na obodo Ryhen, ebe ezinụlọ Euler kwagara obere oge mgbe amuchara nwa ha nwoke.
Nwatakịrị ahụ nwetara agụmakwụkwọ mbụ ya n'okpuru nduzi nke nna ya. Ọ dị ịtụnanya na o gosipụtara ikike mgbakọ na mwepụ n'oge na-adịghị anya.
Mgbe Leonard dị ihe dị ka afọ 8, ndị mụrụ ya zigara ya ka ọ gụọ akwụkwọ na mgbatị ahụ, nke dị na Basel. N'oge ahụ na akụkọ ndụ ya, ya na nne nne ya biri.
Mgbe ọ dị afọ 13, e kwere ka nwa akwụkwọ ahụ nwere nkà ịga okwu ihu ọha na Mahadum Basel. Leonard gụrụ akwụkwọ nke ọma na ngwa ngwa nke Prọfesọ Johann Bernoulli, onye bụ nwanne Jacob Bernoulli hụrụ ya.
Prọfesọ ahụ nyere nwa okorobịa ahụ ọtụtụ ọrụ mgbakọ na mwepụ na ọbụna kwere ka ọ bịa n’ụlọ ya na Satọdee iji mee ka o sie ike nghọta.
Ọnwa ole na ole ka e mesịrị, afọ iri na ụma meriri ule na Mahadum Basel na Ngalaba Nkà Mmụta Ihe Ọmụma. Mgbe afọ 3 gụsịrị akwụkwọ na mahadum, e nyere ya nzere masta, na-ekwu okwu ihu ọha n'asụsụ Latin, n'oge ọ jiri usoro Descartes tụnyere nkà ihe ọmụma Newton.
N'oge na-adịghị anya, na-achọ ime ihe na-atọ nna ya ụtọ, Leonard banyere nkà mmụta okpukpe na ngalaba, na-aga n'ihu na-arụsi ọrụ ike na-amụ mgbakọ na mwepụ. Eziokwu na-adọrọ mmasị bụ na mgbe emesịrị Euler Sr. kwere ka nwa ya jikọọ ndụ ya na sayensị, n'ihi na ọ maara onyinye ya.
N'oge ahụ, akụkọ ndụ Leonard Euler bipụtara ọtụtụ akwụkwọ sayensị, gụnyere "Dissertation in Physics on Sound". Ọrụ a sonyere na asọmpi maka ọnọdụ prọfesọ nke physics.
N’agbanyegh i ihe mmuta di mma, e lere Leonard gbara iri na itoolu uha ka e nyefe ya ikike p ors u onye nkuzi.
N'oge na-adịghị anya, Euler natara ọkpụkpọ oku na-adọrọ adọrọ site n'aka ndị nnọchi anya ụlọ akwụkwọ sayensị nke St.
Ọrụ sayensị na St. Petersburg
Na 1727, Leonard Euler bịara St. Petersburg, ebe ọ ghọrọ onye mgbakwunye na mgbakọ na mwepụ dị elu. Gọọmentị Russia nyere ya ụlọ ma debe ụgwọ maka 300 rubles otu afọ.
Onye mgbakọ na mwepụ ozugbo malitere ịmụ asụsụ Russian, nke ọ nwere ike ịmụta na obere oge.
Ka oge na-aga, Euler ghọrọ enyi Christian Goldbach, onye odeakwụkwọ na-adịgide adịgide nke agụmakwụkwọ. Ha duziri akwụkwọ ozi na-arụsi ọrụ ike, bụ nke a ghọtara taa dị ka isi iyi dị mkpa na akụkọ ihe mere eme nke sayensị na narị afọ 18.
Oge a nke akụkọ ndụ Leonard bụ nke na-amịpụta mkpụrụ. N'ihi ọrụ ya, ọ nwetara otuto na mmata ngwa ngwa site na ndị ọkà mmụta sayensị.
Ọgba aghara ndọrọ ndọrọ ọchịchị na Russia, nke nwere ọganihu mgbe Ọnwụ Nwanyị Nwanyị Anna Ivanovna nwụsịrị, manyere onye sayensị ahụ ịhapụ St. Petersburg.
Na 1741, na ọkpụkpọ òkù nke eze Prussia Frederick nke Abụọ, Leonhard Euler ya na ezinụlọ ya gara Berlin. Eze German chọrọ ịchọta ụlọ akwụkwọ nke sayensị, n'ihi ya, ọ nwere mmasị na ọrụ nke onye ọkà mmụta sayensị.
Na-arụ ọrụ na Berlin
Mgbe ụlọ akwụkwọ agụmakwụkwọ nke ya mepere na Berlin na 1746, Leonard weghaara dị ka onye isi nke ngalaba mgbakọ na mwepụ. Tụkwasị na nke ahụ, e nyere ya nlekota oru nlekọta ahụ, yana idozi ndị ọrụ na nsogbu ego.
Ikike Euler, ya na ọdịmma ihe onwunwe, na-eto kwa afọ. N'ihi ya, ọ bara ọgaranya nke na ọ nwere ike ịzụta ala dị oké ọnụ ahịa na Charlottenburg.
Mmekọrịta Leonard na Frederick nke Abụọ adịchaghị mfe. Fọdụ ndị na-ede akụkọ banyere mgbakọ na mwepụ kwenyere na Euler nwere iwe megide eze Prussia maka ịghara inye ya ọkwa onye isi oche nke ụlọ akwụkwọ Academy na Berlin.
Ihe ndị a na ọtụtụ ihe ndị ọzọ eze mere mere ka Euler hapụ Berlin na 1766. N'oge ahụ ọ nwetara onyinye na-enye ezigbo ego n'aka Catherine nke Abụọ, onye ka gbagoro n'ọchịchị n'oge na-adịbeghị anya.
Laghachi na St. Petersburg
Na St. Petersburg, Leonard Euler ji nnukwu nkwanye ugwu kelee ya. E nyere ya ọkwá dị ùgwù ozugbo ma dị njikere imezu ihe ọ bụla ọ rịọrọ.
Agbanyeghị ọrụ Euler gara n'ihu na-eto n'ike n'ike, ahụike ya hapụrụ ọtụtụ ihe achọrọ. Anya nkita nke aka ekpe, nke nyere ya nsogbu na azụ na Berlin, na-aga n’ihu n’ihu.
N'ihi ya, na 1771, a wara Leonard ahụ, nke dugara n'ọkụ ma ghara ịhụ ụzọ kpamkpam.
Ọnwa ole na ole ka e mesịrị, nnukwu ọkụ malitere na St. Petersburg, nke metụtara ụlọ Euler. N'ezie, onye ọkà mmụta sayensị ahụ kpuru ìsì zọpụtara n'ụzọ ọrụ ebube site n'aka Peter Grimm, onye ọrụ aka si Basel.
Site na usoro nke Catherine nke Abụọ, e wuru ụlọ ọhụrụ maka Leonard.
N'agbanyeghị ọtụtụ ọnwụnwa, Leonard Euler akwụsịghị sayensị. Mgbe ọ na-enweghịzi ike ide akwụkwọ maka ahụike, nwa ya nwoke bụ Johann Albrecht nyere aka na mgbakọ na mwepụ.
Ndụ onwe
Na 1734, Euler lụrụ Katharina Gsell, nwa nwanyị onye Switzerland na-ese ihe. Na alụmdi na nwunye a, di na nwunye ahụ nwere ụmụ 13, 8 n'ime ha nwụrụ na nwata.
Ọ dị mma ịkọba na nwa ya nwoke mbụ, Johann Albrecht, ghọkwara ọkachamara na mgbakọ na mwepụ n'ọdịnihu. Mgbe ọ dị afọ 20, ọ gụsịrị akwụkwọ na Berlin Academy of Sciences.
Nwa nwoke nke abụọ aha ya bụ Karl mụrụ nkà mmụta ọgwụ, nke atọ, Christoph jikọkwara ndụ ya na ọrụ agha. Otu n'ime ụmụ ndị nwanyị nke Leonard na Katharina, Charlotte, ghọrọ nwunye otu onye Dutch na-alụ ọgụ, nke ọzọ, Helena lụrụ onye ọrụ Russia.
Mgbe ọ chọtara ala na Charlottenburg, Leonard kpọtara nne ya na nwanne ya nwanyị di ya nwụrụ ebe ahụ wee nye ụmụ ya niile ụlọ.
Na 1773, nwunye ọ hụrụ n'anya nwụrụ Euler. Mgbe afọ 3 gachara, ọ lụrụ Salome-Abigail. Eziokwu na-adọrọ mmasị bụ na onye ọ họọrọ bụ ọkara nwanne nwanyị nke nwunye ya nwụrụ anwụ.
Ọnwụ
Akwa Leonard Euler nwụrụ na Septemba 18, 1783 mgbe ọ dị afọ 76. Ihe kpatara ọnwụ ya bụ ọrịa strok.
N'ụbọchị ọnye sayensị ahụ nwụrụ, na mbadamba mbadamba 2 ya, achọtara usoro ịkọwa ụgbọ elu na baloon. N'oge na-adịghị anya ụmụnne Montgolfier ga-efega Paris na balloon.
Onyinye Euler na sayensị buru ibu buru ibu nke na a mụrụ ma bie isiokwu ya afọ 50 ọzọ mgbe ọnwu mgbakọ na mwepụ gasịrị.
Nchoputa nke sayensi n’oge nke mbu na nke abuo na St Petersburg
N'oge a nke akụkọ ndụ ya, Leonard Euler mụọ ọrụ nyocha, echiche egwu na ije. O bipụtara ihe dị ka ọrụ 470 na isiokwu dị iche iche.
Ọrụ sayensị bụ isi "Mechanics" kpuchiri akụkụ niile nke sayensị a, gụnyere igwe ọrụ igwe.
Ọkà mmụta sayensị mụtara gbasara ụda, na-echepụta ihe ụtọ nke egwu na-eweta. N'otu oge ahụ, Euler kenyere ụkpụrụ ọnụọgụ nọmba na nkeji ụda, ụda, ma ọ bụ usoro ha. Ala di elu, ihe obi uto karie.
Na akụkụ nke abụọ nke "Mechanics" Leonard paidara ntị n'ịrụ ụgbọ mmiri na igodo.
Euler nyere onyinye dị oke mkpa na mmepe nke jiometrị, ihe osise, ọnụ ọgụgụ na nkwupụta puru omume. Ọrụ 500 "Algebra" kwesịrị nlebara anya pụrụ iche. Ihe na-adọrọ mmasị bụ na ọ bụ onye stenographer dere ya dere akwụkwọ a.
Leonard mere nchọpụta miri emi banyere ọnwa, sayensị mmiri, tịọgụ nọmba, nkà ihe ọmụma, na dioptrics.
Berlin na-arụ ọrụ
Na mgbakwunye na edemede 280, Euler bipụtara ọtụtụ akwụkwọ mmụta sayensị. N'oge akụkọ ndụ nke 1744-1766. ọ tọrọ ntọala alaka ọhụrụ nke mgbakọ na mwepụ - usoro nke ọdịiche.
Site n’okpuru mkpịsị odee ya, ka esi pụta ihe ederede na ngwa anya, tinyekwara ụzọ traịtọs nke mbara ala na ihe ndị ọzọ. Ka oge na-aga Leonard bipụtara ọrụ ndị dị oke egwu dịka "Artillery", "Okwu mmalite maka nyocha nke ndị pere mpe", "Calculus dị iche" na "Calculus Integral".
N’oge niile ọ nọ na Berlin, Euler mụrụ nyocha ngwa anya. N’ihi ya, ọ ghọrọ onye edemede nke akwụkwọ mpịakọta atọ bụ Dioptrics. N'ime ya, ọ kọwara ụzọ dị iche iche iji meziwanye ngwa ọrụ anya, gụnyere telescopes na microscopes.
Sistemụ mgbakọ na mwepụ
N'ime otu narị narị ihe mmepe nke Euler, nke kacha dị ịrịba ama bụ nnọchite anya echiche nke ọrụ. Ọ bụ mmadụ ole na ole maara eziokwu ahụ bụ na ọ bụ ya bu ụzọ webata akara ngosi f (x) - ọrụ “f” n’ihe gbasara esemokwu “x”.
Nwoke ahụ wepụtakwara akara mgbakọ na mwepụ maka ọrụ trigonometric dị ka a maara ha taa. O dere akara "e" maka logarithm eke (nke akpọrọ "nọmba Euler"), yana leta Greek "Σ" maka ngụkọta yana leta "i" maka ngalaba echiche.
Nyocha
Leonard ji ọrụ nkọwa na logarithms mee ihe nyocha. Ọ mepụtara usoro o ji nwee ike ịgbasa ọrụ logarithmic n'ime usoro ike.
Na mgbakwunye, Euler jiri logarithms rụọ ọrụ na ọnụọgụ na-adịghị mma ma dị mgbagwoju anya. N'ihi nke a, ọ mere ka mbara igwe eji abawanye ụba.
Mgbe ahụ ọkà mmụta sayensị chọtara ụzọ pụrụ iche iji dozie akụkụ anọ. Ọ mepụtara usoro ọhụụ maka ịgbakọ ihe jikọrọ ya na iji oke mgbagwoju anya.
Tụkwasị na nke ahụ, Euler nwetara usoro maka usoro mgbakọ nke ọdịiche, nke a maara ugbu a dị ka "Euler-Lagrange equation."
Nchịkọta nọmba
Leonard gosipụtara obere usoro Fermat, njirimara Newton, echiche Fermat na mkpokọta nke 2 square, ma mekwa ka ihe akaebe nke usoro echiche Lagrange dị na square 4.
O webatara mgbakwunye dị mkpa na nchepụta ọnụ ọgụgụ zuru oke, nke na-echegbu ọtụtụ ndị mgbakọ na mwepụ n’oge ahụ.
Physics na Astronomy
Euler mepụtara ụzọ iji dozie esemokwu ọkụ Euler-Bernoulli, bụ nke a na-ejikarị arụ ọrụ na nyocha nke injinia.
Maka ọrụ ya na ngalaba mmụta mbara igwe, Leonard anatala nnukwu akara ugo mmụta na Paris Academy. O mere nghota zuru oke nke ngwunye nke Sun, ma kpebisie ike nke ihe ndi ozo na ihe ndi ozo di iche iche.
Ihe ndị ọkà mmụta sayensị na-agbakọ mere ka ha chịkọta tebụl ndị ziri nnọọ ezi na-achịkọta ihe ndị dị n'eluigwe.
Foto nke Leonard Euler sere
