Friedrich Wilhelm Nietzsche (1844-1900) - German thinker, classical philologist, composer, poet, creator of a iche na nkà ihe ọmụma, nke bụ nke na-abụghị agụmakwụkwọ na-agbasa nke ukwuu karịa ndị ọkà mmụta sayensị na ndị ọkà ihe ọmụma obodo.
Echiche bụ isi gụnyere njirisi pụrụ iche maka ịtụle eziokwu, nke na-etinye obi abụọ na ụkpụrụ bụ isi nke ụdị omume, okpukpe, ọdịbendị na mmekọrịta mmekọrịta ọha na eze. Edere ya n'ụdị aphoristic, a na-ahụta ọrụ Nietzsche dị egwu, na-akpata ọtụtụ mkparịta ụka.
E nwere ọtụtụ eziokwu na-adọrọ mmasị na akụkọ ndụ Nietzsche, nke anyị ga-ekwu maka ha n'isiokwu a.
Yabụ, n'ihu gị bụ obere akụkọ ndụ Friedrich Nietzsche.
Biography nke Nietzsche
A mụrụ Friedrich Nietzsche na October 15, 1844 na obodo German nke Recken. O tolitere ma bụrụ onye a zụlitere na ezinụlọ nke onye ụkọchukwu Lutheran bụ Karl Ludwig. O nwere nwanne nwanyị, Elizabeth, na nwanne nwoke, Ludwig Joseph, onye nwụrụ na nwata.
Nwatakịrị na ntorobịa
Ọdachi mbụ na akụkọ ndụ Friedrich mere mgbe ọ dị afọ 5 mgbe nna ya nwụsịrị. N'ihi ya, nzụlite na nlekọta nke ụmụaka dabara kpam kpam na nne.
Mgbe Nietzsche dị afọ iri na anọ, ọ bidoro agụmakwụkwọ ya na mgbatị ahụ, ebe ọ na-eji nnukwu mmasị amụ akwụkwọ mgbe ochie, ọ na-atọkwa ụtọ egwu na nkà ihe ọmụma. N'oge ahụ, ọ gbalịrị ịmalite ide ihe.
Mgbe afọ 4 gachara, Friedrich meriri ule na Mahadum Bonn nke ọma, na-ahọrọ philology na theology. Nwata akwụkwọ kwa ụbọchị na-agwụ ya ike, mmekọrịta ya na ụmụ akwụkwọ ibe ya jikwa oke njọ. Maka nke a, o kpebiri ịgafe na Mahadum Leipzig, nke taa bụ mahadum nke abụọ kacha ochie na mpaghara nke Germany ugbu a.
Agbanyeghị, ọbụlagodi ịmụ filology ewetaghị nnukwu ọ joyụ na Nietzsche. N'otu oge ahụ, ọ nwere ihe ịga nke ọma na ngalaba sayensị a nke na mgbe ọ dị nanị afọ 24, e nyere ya ọkwa prọfesọ nke philology na Mahadum Basel (Switzerland).
Nke a bụ ihe omume na-enweghị atụ n’akụkọ ihe mere eme nke mahadum ndị Europe. Otú ọ dị, Frederick n'onwe ya enweghị obi ụtọ dị ukwuu n'ịkụzi ihe, ọ bụ ezie na ọ hapụghị ọrụ nkà mmụta sayensị ya.
Mgbe Nietzsche rụchara ọrụ dị ka onye nkuzi nwa oge, o kpebiri ịjụ ịbụ nwa amaala Prussia n'ihu ọha. Nke a mere ka ọ bụrụ eziokwu na mgbe e mesịrị ọ nweghị ike iso na Franco-Prussian War, nke malitere na 1870. Ebe ọ bụ na Switzerland enweghị ndị ọ bụla na-alụ ọgụ, gọọmentị machibidoro onye ọkà ihe ọmụma ahụ ikere òkè n'agha ahụ.
Ma, ndị ọchịchị Switzerland kwere ka Friedrich Nietzsche gaa ọrụ dị ka usoro ọgwụgwọ. Nke a butere n'eziokwu na mgbe nwoke ahụ na ndị agha merụrụ ahụ na-eme njem n'ụgbọala, ọ butere ọnya ọgbụgbọ na ọnya.
Site n'ụzọ, Nietzsche bụ nwata na-arịa ọrịa site na nwata. Ọ na-arịakarị ehighị ụra nke ọma na isi ọwụwa, mgbe ọ dị afọ 30, ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ìsì kpamkpam. Ọ rụchara ọrụ ya na Basel na 1879 mgbe ọ lara ezumike nká wee banye ederede.
Nkà ihe ọmụma
Ọrụ mbu nke Friedrich Nietzsche bipụtara na 1872 ma kpọọ ya "Ọmụmụ nke Ọdachi site na Mmụọ nke Egwu." N'ime ya, onye ode akwụkwọ gosipụtara echiche ya banyere echiche abụọ (echiche nke sitere na ụkpụrụ abụọ megidere) mmalite nka.
Mgbe nke ahụ gasịrị, o bipụtara ọtụtụ ọrụ ndị ọzọ, otu n'ime ndị a ma ama bụ akwụkwọ ọgụgụ isi nke a bụ Spoke Zarathustra. N'ime ọrụ a, ọkà ihe ọmụma kọwara echiche bụ isi ya.
Akwụkwọ ahụ katọrọ Iso Christianityzọ Kraịst ma kwusaa okwu na-emegide okpukpe - ịjụ okwukwe na chi ọ bụla. O gosiputara echiche nke bu onye isi, nke putara ihe ekere eke di ike karie nwoke nke oge a dika nke ato kari enwe.
Iji mepụta ọrụ a dị mkpa, Nietzsche sitere n'ike mmụọ nsọ gaa njem Rom na njedebe nke narị afọ nke 19, bụ ebe ọ matara onye edemede na onye ọkà ihe ọmụma bụ Lou Salome nke ọma.
Friedrich chọtara mmụọ nwanne nwanyị na nwanyị, onye ọ bụghị naanị na ọ chọrọ ịbụ, kamakwa iji tụlee echiche ọhụụ ọhụrụ. Ọbụna o nyere ya aka na obi, ma Lou kpọrọ ya ka ọ bụrụ enyi.
Elizabeth, eyeneka Nietzsche, inyịmeke odudu Salome ke idem eyeneka esie ndien ama ebiere ke se ededi oro ekpedide man ẹtọhọ ye mme ufan esie. O degaara nwanyị ahụ akwụkwọ iwe, nke kpalitere esemokwu n'etiti Lou na Frederick. Kemgbe ahụ, ha anaghịzi ekwu okwu.
Ekwesiri ighota na n'ime uzo mbu nke 4 nke oru a "Ya mere, o kwuru Zarathustra", a chọpụtara mmetụta nke Salome Lou na onye na-eche echiche, yana "ezigbo ọbụbụenyi" ha. Otu eziokwu na-adọrọ mmasị bụ na e bipụtara akụkụ nke anọ nke akwụkwọ ahụ na 1885 na ọnụego naanị 40, ụfọdụ n'ime Nietzsche nyere ndị enyi.
Otu n'ime ọrụ ikpeazụ Friedrich bụ The Will to Power. Ọ na-akọwa ihe Nietzsche hụrụ dị ka isi ihe na-akpali mmadụ - ọchịchọ inweta ọnọdụ kachasị elu na ndụ.
Onye na-eche echiche bụ otu n'ime ndị mbụ jụrụ ajụjụ banyere ịdị n'otu nke isiokwu ahụ, ihe kpatara uche, eziokwu dị ka otu ntọala nke ụwa, yana ohere nke izi ezi nke omume.
Ndụ onwe
Ndị na-ede akụkọ Friedrich Nietzsche ka na-enweghị otu olu n’otu o si emeso ụmụ nwanyị. Otu onye ọkà ihe ọmụma kwuru otu mgbe ihe ndị a: "Womenmụ nwanyị bụ isi iyi nzuzu na nzuzu niile dị n'ụwa."
Mana, ebe ọ bụ na Frederick gbanwere echiche ya ugboro ugboro na ndụ ya niile, o jisiri ike bụrụ misogynist, nwanyị, na onye na-emegide nwanyị. N'otu oge ahụ, nanị nwanyị ọ hụrụ n'anya bụ, doro anya, Lou Salome. Ma ọ̀ dị ya n’obi ma ya nwee mmekọahụ n’ebe ụmụ nwoke na-amaghị nwoke ma ọ bụ nwaanyị nọ.
Ruo ogologo oge, nwoke ahụ nwere mmasị na nwanne ya nwanyị, onye nyeere ya aka n'ọrụ ya ma lekọta ya n'ụzọ ọ bụla. Ka oge na-aga, mmekọrịta dị n'etiti nwanne na nwanne mebiri.
Elizabeth lụrụ Bernard Foerster, onye ji ezigbo nkwado nke Semitism. Nwatakịrị nwanyị ahụ lekwara ndị Juu anya, nke a kpasuru Frederick iwe. Mmekọrịta ha dị mma naanị na afọ ndị ikpeazụ nke ndụ onye ọkà ihe ọmụma chọrọ enyemaka.
N'ihi nke a, Elizabeth bidoro tufuo ihe ọmụmụ nwanne ya nwoke, na-eme ọtụtụ mgbanwe maka ọrụ ya. Nke a mere ka eziokwu ahụ bụ na ụfọdụ echiche nke onye na-eche echiche gbanwere mgbanwe.
Na 1930, nwanyị ahụ ghọrọ onye na-akwado echiche Nazi ma kpọọ Hitler ka ọ bụrụ onye ọbịa na-asọpụrụ nke Nietzsche Museum-Archive, nke ya onwe ya hiwere. Onye Fuehrer gara ebe ngosi ihe mgbe ochie otutu oge wee nye iwu ka enye Elizabeth ego ezumike nka.
Ọnwụ
Ihe okike nwoke a mechara ihe dika otu afo tupu onwu ya, n'ihi obi ojoo. O mere mgbe ọdịdọ mere site n'ịgba ịnyịnya n'ihu anya ya.
Dị ka otu nsụgharị si kwuo, Frederick nwere nnukwu ụjọ mgbe ọ na-ekiri ka a na-eti anụmanụ, nke ghọrọ ihe kpatara ọrịa ọgụgụ isi na-aga n'ihu. A nabatara ya n'ụlọ ọgwụ ọgụgụ isi Switzerland, ebe ọ nọrọ ruo 1890.
Ekem, n̄wan emi ama ọkọsọn̄ ama emen eyen esie ọnyọn̄ ufọk. Mgbe ọ nwụsịrị, ọ nwetara ọrịa strok 2, nke ọ na-enweghị ike ịgbake. Friedrich Nietzsche nwụrụ na August 25, 1900 mgbe ọ dị afọ 55.
Foto Nietzsche
