Anyị na-ezute jiometrị ọ bụla nke abụọ na-enweghị ọbụna hụrụ ya. Akụkụ na ogologo, ọdịdị na trajectories niile bụ jiometrị. Ihe nke onu ogugu a bu to bu ndi mara ama site na geometry na ulo akwukwo na ndi matara onu ogugu a enweghi ike gbakọọ mpaghara nke gburugburu. Ọtụtụ ihe ọmụma sitere na geometry nwere ike iyi ihe elementrị - onye ọ bụla maara na ụzọ dị mkpụmkpụ site n'akụkụ akụkụ akụkụ anọ dị na diagonal. Mana iji mepụta ihe omuma a n'ụdị usoro Pythagorean, o were ụmụ mmadụ ọtụtụ puku afọ. Geometry, dị ka sayensị ndị ọzọ, amalitela n'ụzọ na-ezighi ezi. Ejiri Rome na-adighi ike dochie anya oke ogwugwu nke oge ochie nke Gris, nke Ochie Ochie dochiri ya. Ọgbụgba ọhụụ ọhụrụ na emepechabeghị ka ejiri ihe mgbawa nke narị afọ nke 19 ruo nke 20 dochie. Geometry agbanweela site na sayensị etinyegoro na ngalaba nke nnukwu ihe ọmụma, na mmepe ya na-aga n'ihu. Ihe niile malitere site na ịgbakọ ụtụ isi na pyramid ...
1. O yikarịrị, ihe ọmụma mbụ nke geometrical bụ ndị Ijipt oge ochie mepụtara. Ha biri n’elu ala na-eme nri nke Naịl dere. A na-akwụ ụtụ isi site na ala dịnụ, maka nke a ịchọrọ ịgbakọ mpaghara ya. Mpaghara otu square na rektangulu amụtala ịgụta ọnụ ọgụgụ siri ike, dabere na ọnụ ọgụgụ pere mpe yiri ya. Ewere gburugburu ahụ maka square, akụkụ ya bụ 8/9 nke dayameta. Ọnụ ọgụgụ nke π na nke a bụ ihe dị ka 3.16 - ọ bụ ezigbo ezi.
2. A na-akpọ ndị Ijipt na-etinye aka na geometry nke iwu harpedonapts (site n'okwu ahụ "eriri"). Ha enweghị ike ịrụ ọrụ nke aka ha - ha chọrọ ndị ohu na-enyere ha aka, ebe ọ bụ na iji kaa akara n'elu, ọ dị mkpa ịgbatị ụdọ nke ogologo dị iche.
Ndị na-ewu pyramid amaghị elu ha
3. Ndị Babịlọn bụ ndị mbụ jiri ngwa mgbakọ na mwepụ were dozie nsogbu jiometrị. Ha amataworị usoro iwu ahụ, nke a ga-akpọ n'ikpeazụ Porehagorean Theorem. Ndị Babilọn dere okwu niile n'okwu, nke mere ka ha bụrụ ihe na-agwụ ike (ka emechara, ọbụna akara ngosi "+" pụtara naanị na njedebe nke narị afọ nke 15). Ma usoro ihe omimi nke ndi Babilon.
4. Thales nke Miletus haziri ihe omuma nke geometric mgbe ahu. Ndị Ijipt wuru pyramid ahụ, mana ha amaghị elu ha, Thales wee tụọ ya. Ọbụna tupu Euclid, o gosipụtara usoro mmụta mbụ mbụ nke geometric. Mana, ikekwe, isi ihe Thales nyere na geometry bụ nkwukọrịta n'etiti ụmụaka Pythagoras. Nwoke a, nke meworo agadi, kwughachiri egwu banyere nzuko ya na Thales na ihe o putara Pythagoras. Otu nwa akwụkwọ ọzọ nke Thales aha ya bụ Anaximander sere map mbụ nke ụwa.
Taị nke Militọs
5. Mgbe Pythagoras gosipụtara usoro iwu ya, na-arụ triang nwere akụkụ aka nri ya na akụkụ ya n'akụkụ ya, ujo ya na oke ụjọ nke ndị na-eso ụzọ ya nke ukwuu nke na ndị na-eso ụzọ kpebiri na ụwa amatalarị, naanị ya ka jiri ọnụ ọgụgụ kọwaa ya. Pythagoras agabeghị aka - o kere ọtụtụ echiche ọgụgụ isi nke enweghị ihe ọ bụla gbasara ya na sayensị ma ọ bụ ndụ n'ezie.
Pythagoras
6. N'ịgbalị idozi nsogbu nke ịchọta ogologo nke diagonal nke square na akụkụ 1, Pythagoras na ụmụ akwụkwọ ya ghọtara na ọ gaghị ekwe omume ịkọwa ogologo a n'ogo nwere oke. Ma, ikike Pythagoras siri ike nke na ọ machibidoro ụmụ akwụkwọ ikpughere nke a. Hippasus erubereghị onye nkụzi ahụ isi, otu n’ime ndị ọzọ na-eso ụzọ Pythagoras gburu ya.
7. Euclid nyere onyinye kachasị mkpa na geometry. Ọ bụ onye izizi webatara okwu dị mfe, doro anya ma doo anya. Euclid kọwapụkwara ihe ndị na-enweghị ike ịkọwapụta nke geometry (anyị na-akpọ ha axioms) wee malite iji echiche ezi uche dị na usoro ihe sayensị ndị ọzọ niile, dabere na ọkwa ndị a. Akwụkwọ Euclid “Mmalite” (agbanyeghị n’ikwu ya n’isi ike, ọ bụghị akwụkwọ, kama ọ bụ mkpokọta papyri) bụ Akwụkwọ Nsọ geometry nke oge a. Na ngụkọta, Euclid gosipụtara usoro iwu 465.
8. N'iji usoro iwu Euclid, Eratosthenes, onye rụrụ ọrụ na Alexandria, bụ onye izizi gbakọọ gburugburu ụwa. Dabere na ọdịiche dị n'ogo nke onyinyo ahụ nke osisi na-akụ site n'ehihie n'ehihie na Alexandria na Siena (ọ bụghị Italiantali, mana ndị Ijipt, nke bụzi obodo Aswan), ụzọ ndị na-agabiga agafe obodo ndị a. Eratosthenes nwetara nsonaazụ nke naanị 4% dị iche na nha ugbu a.
9. Archimedes, onye Aleksandria na-abụghị onye ọbịa, n'agbanyeghị na amụrụ ya na Syracuse, mepụtara ọtụtụ akụrụngwa igwe, mana were nnukwu ihe ọ rụpụtara bụ ịgbakọ mpịakọta nke cone na okirikiri nke edere na cylinder. Olu nke cone bụ otu ụzọ n'ụzọ atọ nke olu nke cylinder, na olu nke bọl bụ ụzọ abụọ n'ụzọ atọ.
Ọnwụ nke Archimedes. "Pụpụ, ị na-ekpuchi Anyanwụ maka m ..."
10. Oddly ezu, but for the millennium of Roman domination geometry, with all the flourway of the nkà na sayensị na Rome oge ochie, ọ bụghị otu usoro iwu ọhụrụ gosipụtara. Naanị Boethius gbadara n'akụkọ ihe mere eme, na-anwa ide ihe dị ka fechaa, ọbụnakwa gbagọrọ agbagọ, ụdị "Elements" maka ụmụ akwụkwọ.
11. Oge gbara ọchịchịrị nke sochiri ọdịda nke Alaeze Ukwu Rom metụtakwara geometry. Echiche ahụ, dị ka a pụrụ isi kwuo ya, jụrụ oyi ruo ọtụtụ narị afọ. Na narị afọ nke 13, Adelard nke Bartheskiy sụgharịrị mbụ "cikpụrụ" na Latin, na otu narị afọ mgbe nke a gasịrị Leonardo Fibonacci wetara ọnụọgụ ndị Arab na Europe.
Leonardo Fibonacci
12. Onye mbụ mepụtara nkọwa nke ohere na asụsụ nke ọnụ ọgụgụ malitere na narị afọ nke 17 onye France bụ Rene Descartes. O tinyekwara usoro nhazi (Ptolemy maara ya na narị afọ nke abụọ) ọ bụghị naanị na eserese ngosi, mana na ọnụ ọgụgụ niile na ụgbọ elu ma mepụta nha akọwapụta ọnụ ọgụgụ dị mfe. Nchọpụta Descartes na jiometrị nyere ya ohere ịme ọtụtụ nchọta na physics. N'otu oge ahụ, na-atụ egwu mkpagbu nke ụka, nnukwu onye mgbakọ na mwepụ ruo afọ 40 anaghị ebipụta otu ọrụ. Ọ tụgharịrị na ọ na - eme ihe ziri ezi - ọrụ ya nwere ogologo aha, nke a na - akpọkarị "Dis Discla on Method," ọ bụghị naanị ndị ụka ụka, kamakwa ndị otu mgbakọ na mwepụ. Oge gosipụtara na Descartes ziri ezi, n'agbanyeghị otu ọ si ada ụda.
René Descartes tụrụ egwu ikwuputa ọrụ ya
13. Karl Gauss ghọrọ nna nke abụghị geometry na-abụghị Euclidean. Dika nwatakiri, o jiri aka ya muta igu akwukwo na ide ihe, ma tie nna ya ihe site na imezi nghazi ego ya. Ná mmalite narị afọ nke 19, o dere ọtụtụ ọrụ na mbara igwe, ma ọ bipụtaghị ya. Ugbu a ndị ọkà mmụta sayensị atụghị egwu ọkụ nke Nnyocha Oku, kama nke ndị ọkà ihe ọmụma. N'oge ahụ, ụwa nwere obi ụtọ na Kant Critique of Pure Reason, nke onye edemede ahụ gbara ndị ọkà mmụta sayensị ume ịhapụ usoro siri ike ma dabere na nghọta.
Karl Gauss
14. Ka ọ dịgodị, Janos Boyai na Nikolai Lobachevsky mepụtakwara na iberibe iberibe ihe atụ nke echiche nke oghere na-abụghị Euclidean. Boyai zigakwara ọrụ ya na tebụl, na-ede naanị ihe banyere nchọta ahụ na ndị enyi ya. Lobachevsky na 1830 bipụtara ọrụ ya na magazin "Kazansky Vestnik". Naanị na 1860s ka ndị na-eso ụzọ ga-eweghachi usoro oge nke ọrụ nke atọ n'ime otu. Ọ bụ mgbe ahụ ka ọ bịara doo anya na Gauss, Boyai na Lobachevsky rụrụ ọrụ n'otu aka ahụ, ọ dịghị onye zuru ihe ọ bụla n'aka onye ọ bụla (na Lobachevsky n'otu oge kwuru na nke a), nke mbụ bụ Gauss.
Nikolay Lobachevsky
15. Site na echiche nke ndụ a na-adị kwa ụbọchị, ụba nke geometries kere mgbe Gauss dị ka egwuregwu sayensị. Otú ọ dị, nke a abụghị ikpe. Geometries na-abụghị Euclidean na-enyere aka dozie ọtụtụ nsogbu na mgbakọ na mwepụ, physics na astronomy.