Ndị ọkà mmụta sayensị na-enwe mmasị ịsị na tiori ọ bụla bara uru ma ọ bụrụ na enwere ike iweta ya n'asụsụ dị mfe nke onye nkịtị na-akwadebe akwadebe. Okwute ahụ dara na ala dị otú ahụ na ụdị arc dị otú ahụ na ọsọ dị otú a, ha na-ekwu, a na-ekwenyekwa okwu ha site na omume. Stkpụrụ X gbakwunyere na ngwọta Y ga-agbanwe ya na-acha anụnụ anụnụ, na umi Z gbakwunyere otu ihe ngwọta ga-agbanwe akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ. Na njedebe, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe niile gbara anyị gburugburu na ndụ kwa ụbọchị (ewezuga ọtụtụ ihe ịtụnanya na-enweghị ike ịkọwapụta) ka a kọwara site n'echiche nke sayensị, ma ọ bụ ma ọlị, dịka, dịka ọmụmaatụ, synthetics ọ bụla, bụ ngwaahịa ya.
Ma site na ihe dị mkpa dị ka ìhè, ihe niile adịchaghị mfe. Na isi, ọkwa kwa ụbọchị, ihe niile dị ka ihe dị mfe ma doo anya: enwere ọkụ, na enweghị ya bụ ọchịchịrị. Refraract na gosipụtara, ìhè na-abịa na agba dị iche iche. Na ìhè na-enwu gbaa ma dị ala, a na-ahụ ihe dị iche iche.
Ma ọ bụrụ na igwu obere omimi, ọ na-apụta na ọdịdị nke ìhè ka edoghị anya. Ndị physic rụrụ ụka ruo ogologo oge, wee mesịa kwenye. A na-akpọ ya "Wave-corpuscle dualism". Ndị mmadụ na-ekwu maka ụdị ihe a "ọ bụghị m, ma ọ bụ gị": ụfọdụ weere ìhè dị ka iyi nke irighiri akwara, ndị ọzọ chere na ìhè bụ ebili mmiri. Ruo n'ókè ụfọdụ, akụkụ abụọ ahụ ziri ezi ma hie ụzọ. Nsonaazụ bụ kpochapụwo-ịkwanye - mgbe ụfọdụ ìhè bụ ebili mmiri, mgbe ụfọdụ - iyi nke irighiri ihe, dozie ya n'onwe gị. Mgbe Albert Einstein jụrụ Niels Bohr ihe bụ ìhè, ọ tụrụ aro ka esemokwu gwa ndị gọọmentị okwu a. A ga-ekpebi na ọkụ bụ ebili mmiri, na a ga-amachibidoro foto foto iwu. Ha kpebiri na ìhè bụ iyi nke irighiri ihe, nke pụtara na a ga-emebi iwu ịgbagha.
Nhọrọ nke eziokwu enyere n'okpuru agaghị enyere aka ịkọwapụta ọdịdị nke ọkụ, n'ezie, mana nke a abụghị nkọwapụta nkọwa niile, kama ọ bụ naanị usoro nhazi nke ihe ọmụma banyere ìhè.
1. Site na ihe ọmụmụ fiziks nke ụlọ akwụkwọ, ọtụtụ na-echeta na ọsọ mgbasa nke ọkụ ma ọ bụ, karịa nke ọma, ebili mmiri electromagnetic na agụụ bụ 300,000 km / s (n'eziokwu, 299,793 km / s, mana ezighi ezi dị otú ahụ ọbụlagodi na ngụkọta sayensị). Nke a na-agba maka physics, dị ka Pushkin maka akwụkwọ, bụ ihe anyị niile. Ozu enweghi ike imeghari karia oso ososo, ihe uku Einstein nyere anyi. Ọ bụrụ na otu ahụ na-ahapụ onwe ya karịa ọsọ ọsọ site na otu mita kwa elekere, ọ ga-emebi ụkpụrụ nke ihe kpatara ya - akwụkwọ ozi nke ihe ga-eme n'ọdịnihu enweghị ike imetụta nke gara aga. Ndị ọkachamara kwenyere na ụkpụrụ a egosibebeghị, ebe ha hụrụ na taa a na-apụghị ịgbagha agbagha. Ndị ọkachamara ndị ọzọ na-anọdụ ala na ụlọ nyocha ọtụtụ afọ wee nata nsonaazụ nke na-agbagha isi ọgụgụ isi.
2. N’afọ 1935, onye ọkammụta ọpụrụiche Soviet Konstantin Tsiolkovsky katọrọ ọkwa nke enweghị ike ị gafere ọsọ ọsọ. The cosmonautics theorist nke mara mma gosipụtara nkwubi okwu ya site na echiche nke nkà ihe ọmụma. O dere na onu ogugu nke Einstein choputara na ubochi isii nke akwukwo nso o were kee uwa. Naanị ihe ọ na - akwado echiche dị iche, mana ọ nweghị ụzọ ọ ga-esi bụrụ ntọala nke ụwa niile.
3. Laa azụ na 1934, onye ọkammụta Soviet bụ Pavel Cherenkov, na-ewepụta ihe ọ ofụ ofụ nke mmiri dị n'okpuru mmetụta nke rama radieshon, chọtara elektrọn, nke ọsọ ya gafere ọsọ ọkụ nke ọkụ na usoro enyere. Na 1958, Cherenkov, ya na Igor Tamm na Ilya Frank (ekwere na ndị nke abụọ nyeere Cherenkov aka ịkọwa ihe nchọpụta achọpụtara) natara Nrite Nobel. Ihe ederede abughi ihe a choputara, ya na ihe nrita enweghi ihe o bula.
4. Echiche bụ na ìhè nwere ihe ndị a na-ahụ anya na ndị a na-adịghị ahụ anya ka e mechara hiwere nanị na narị afọ nke 19. Ka ọ na-erule n'oge ahụ, echiche ọkụ nke ọkụ na-achịkwa, ndị ọkà mmụta sayensị, ebe ha mebiela akụkụ nke ụdị nke anya na-ahụ, gara n'ihu. Nke mbụ, a chọtara ụzarị ọkụ infrared, na ụzarị ọkụ ultraviolet.
5. N’agbanyeghi ka anyị siri nwee obi abụọ banyere okwu nke mmụọ, ahụ mmadụ n’ebube ọkụ. N'eziokwu, ọ dị ike nke na ọ gaghị ekwe omume iji anya nkịtị hụ ya. A na-akpọ ọkụ dị otú ahụ ọkụ ọkụ dị ala, ọ nwere ọdịdị ọkụ. Kaosiladị, edekọwo ikpe mgbe ahụ dum ma ọ bụ akụkụ ahụ ya n'otu n'otu na-enwu gbaa n'ụzọ nke na ndị mmadụ nọ gburugburu na-ahụ ya. Karịsịa, na 1934, ndị dọkịta hụrụ na nwanyị nwanyị England bụ Anna Monaro, bụ onye nwere ụkwara ume ọkụ, na-egbukepụ egbukepụ na mpaghara obi. Ihe na-egbukepụ egbukepụ na-amalitekarị n'oge nsogbu. Mgbe ọ gwụchara, ọkụ ahụ kwụsịrị, usu onye ọrịa ahụ mere obere oge na ogo ya bilitere. Ihe mgbu dị otú a bụ n'ihi mmeghachi omume nke mmiri - ọkụ nke anụ ọhịa na-efe efe nwere otu ọdịdị - yabụ na enweghị nkọwa sayensị. Na iji hu otutu ihe pere mpe nke mmadu, anyi kwesiri ihu 1,000 ugboro nke oma.
6. Echiche nke na ìhè anyanwụ nwere mkpali, ya bụ, nwee ike ịmetụta ahụ mmadụ, ga-adị afọ 150 na nso nso. Na 1619, Johannes Kepler, mgbe ọ na-ele comets, chọpụtara na ọdụ ọdụ ọ bụla comet na-agbaso mgbe niile n'ụzọ na-abụghị Sun. Kepler tụrụ aro na ụfọdụ ihe ndị ọzọ na-emegharị ọdụ ọdụ ihe ọchị. Ọ bụ n’afọ 1873 ka otu n’ime ndị na-enyocha ìhè n’akụkọ ihe mere eme nke sayensị, James Maxwell, tụrụ aro na ụzarị anyanwụ na-emetụta ọdụ ndị comets. Ruo ogologo oge, echiche a nọgidere bụrụ nkwenye nke astrophysical - ndị ọkà mmụta sayensị kwuru eziokwu ahụ na ìhè anyanwụ nwere akụrụngwa, mana ha enweghị ike ikwenye ya. Naanị na 2018, ndị ọkà mmụta sayensị si Mahadum nke British Columbia (Canada) jisiri ike gosipụta ọnụnọ nke pulse na ọkụ. Iji mee nke a, ọ dị ha mkpa ịmepụta nnukwu enyo ma debe ya n'ime ụlọ dịpụrụ adịpụ site na mmetụta niile nke mpụga. Mgbe enyo ahụ gosipụtara na bekee laser, ihe mmetụta ahụ gosipụtara na enyo ahụ na-ama jijiji. Mkpatụ ahụ pere mpe, ọbụnadị enweghị ike ịlele ya. Otú ọ dị, e gosipụtara ịdị adị nke ọkụ ọkụ. Echiche nke ịme ụgbọ elu na mbara igwe site na enyemaka nke nnukwu ọdụ ụgbọ mmiri kachasị mkpa, nke ndị edemede akụkọ sayensị gosipụtara kemgbe etiti narị afọ nke iri abụọ, n'ụkpụrụ, nwere ike ime.
7. Ìhè, ma ọ bụ karịa, agba ya, na-emetụta ọbụna ndị ìsì kpamkpam. Dibia dibia bekee Charles Zeisler, ka o mechara nyocha otutu afo, were otutu afo ise ozo suo onu na mgbidi ndi edemede sayensi ma biputa akwukwo banyere nke a. Zeisler jisiri ike chọpụta na retina nke anya mmadụ, na mgbakwunye na mkpụrụ ndụ ndị nkịtị na-ahụ maka ọhụụ, enwere sel ndị jikọrọ aka na mpaghara ụbụrụ nke na-achịkwa ụda circadian. Ihe pigmenti dị n’ime sel ndị a na - emetacha agba odo. Ya mere, na-enwu ọkụ na-acha anụnụ anụnụ - dịka nhazi ọkwa nke ọkụ, nke a bụ ìhè nke nwere ihe karịrị 6,500 K - na-eme ndị kpuru ìsì dị oke nro dị ka ndị nwere ọhụụ nkịtị.
8. Anya mmadu na-eleghara ìhè anya. Nkwupụta okwu a dara ụda pụtara na anya na-anabata obere akụkụ nke ìhè - otu photon. Nnwale ndị e mere na 1941 na Mahadum Cambridge gosiri na ndị mmadụ, ọbụlagodi na nha anya ha, mere nzaghachi 5 n'ime 5 photon zigara ha. N'eziokwu, maka nke a, anya 'ga-adị' n'ọchịchịrị n'ime nkeji ole na ole. Ọ bụ ezie na kama "ịmalite ịmasị" na nke a, ọ ka mma iji okwu ahụ bụ "imeghari" - n'ọchịchịrị, anya cones, nke na-ahụ maka nghọta nke agba, ji nwayọọ nwayọọ gbanyụọ, na mkpara ndị ahụ na-egwu egwu. Ha na-enye onyogho monochrome, mana ha na-enwe mmetụta ọsọ ọsọ karị.
9. Ìhè bụ echiche dị mkpa karịsịa na eserese. N'ikwu ya n'ụzọ dị mfe, ndị a bụ ndò dị n'ìhè na ndò nke iberibe kwaaji. Akụkụ kachasị mma nke foto a bụ ntigbu - ebe ìhè si apụta ìhè n'anya onye na-ekiri ya. Ebe kachasị ọchịchịrị bụ onyinyo nke ihe ahụ gosipụtara ma ọ bụ mmadụ. N'etiti ókè ndị a enwere ọtụtụ - enwere 5 - 7 - gradations. N'ezie, anyị na-ekwu maka eserese ihe, ọ bụghị maka ụdị dị iche iche nke onye na-ese ihe na-achọ igosipụta ụwa nke ya, wdg. Ọ bụ ezie na site na otu echiche nke mmalite narị afọ nke iri abụọ, onyinyo ndị na-acha anụnụ anụnụ dabara na eserese ọdịnala - n'ihu ha, a na-ese onyinyo na agba ojii ma ọ bụ isi awọ. Ma - na eserese a na-ahụta ụdị dị njọ iji mee ihe ọkụ na ọcha.
10. Onwere ihe ichoro choro nke anakpo sonoluminescence. Nke a bụ ọdịdị nke ọkụ na-enwu gbaa na mmiri mmiri nke etinyere ike ultrasonic dị ike. A kọwara ihe ịtụnanya a na 1930s, mana aghotara ihe bụ isi ya mgbe afọ 60 gachara. Ọ tụgharịrị na n'okpuru nduzi nke ultrasound, a na-emepụta afụ cavitation na mmiri mmiri. Ọ na-abawanye na nha ruo oge ụfọdụ, wee daa ngwa ngwa. N'oge ọdịda a, a na-ahapụ ike, na-enye ìhè. Ogo nke otu afụ cavitation pere mpe pere mpe, mana ha pụtara na nde kwuru nde, na-enye ọfụma kwụsie ike. Ruo ogologo oge, ọmụmụ banyere sonoluminescence dị ka sayensị maka sayensị - onye nwere mmasị na ọkụ ọkụ 1 kW (nke a bụ nnukwu ọganiihu na mmalite nke narị afọ nke 21) nwere oke ego? E kwuwerị, ultrasound generator n'onwe ya riri ọkụ eletrik ọtụtụ narị ugboro karịa. Imentsga n'ihu nyocha na mmiri mmiri mgbasa ozi na ogologo oge nke ultrasonic ji nwayọọ nwayọọ weta ike nke ọkụ ọkụ na 100 W. Ruo ugbu a, ọkụ dị otú ahụ na-adị obere oge, mana ndị nwere nchekwube kwenyere na sonoluminescence ga-enye ohere ọ bụghị naanị ịnweta isi mmalite, kamakwa ọ na-ebute mmeghachi omume ngwakọta thermonuclear.
11. Ọ ga-adị ka, kedu ihe nwere ike ịdị n'etiti ndị edemede ederede dị ka ọkara onye isi obodo si "The Hyperboloid of Engineer Garin" nke Alexei Tolstoy na ezigbo dọkịta Clobonny si n'akwụkwọ "The Travels and Adventures of Captain Hatteras" nke Jules Verne? Ma Garin ma Clawbonny ji nkà jiri mgbado ọkụ nke ọkụ ọkụ wee mepụta okpomọkụ dị elu. Naanị Dr. Clawbonny, bụ onye si na mgbochi mmiri kpụọ anya mmiri, nwere ike ịnweta ọkụ ma nye onwe ya na ndị ibe ya nri site na agụụ na ọnwụ oyi, yana injinia Garin, na-ekepụta ngwa mgbagwoju anya nke yiri laser, bibie ọtụtụ puku mmadụ. Site n'ụzọ, ịnweta ọkụ na oghere ice ga-ekwe omume. Onye ọ bụla nwere ike ikwugharị ahụmịhe Dr. Clawbonny site na ị na-akpụkọ ice na efere concave.
12. Dị ka ị maara, onye England bụ́ ọkà n’ihe banyere sayensị bụ Isaac Newton bụ onye mbụ kewara ìhè ọcha n’ime agba nke egwurugwu egwurugwu ndị anyị maara taa. Agbanyeghị, Newton buru ụzọ gụọ agba isii na ụdịdị ya. Onye sayensị ahụ bụ ọkachamara n'ọtụtụ ngalaba sayensị na teknụzụ mgbe ahụ, ma n'otu oge ahụ nwere mmasị na numerology. N'ime ya, ọnụọgụ 6 ka a na-ahụta dị ka ekwensu. Ya mere, Newton, mgbe ọtụtụ nyochachara, Newton gbakwunyere na ụdịdị dị iche iche nke ọ kpọrọ "indigo" - anyị na-akpọ ya "violet", e nwekwara agba asaa dị iche iche. Asaa bụ nọmba kechioma.
13. The Museum nke History of the Academy of Strategic Missile Forces na-egosiputa egbe laser na-arụ ọrụ na laser revolver. Emepụtara "Ngwa agha nke Ọdịnihu" n'ụlọ akwụkwọ agụmakwụkwọ azụ na 1984. Otu ìgwè ndị ọkà mmụta sayensị nke Prọfesọ Viktor Sulakvelidze na-edu na-anagide kpam kpam na okike e kere eke: iji mee obere ogwe aka na-adịghị egbu egbu, nke na-enweghịkwa ike ịbanye na akpụkpọ nke ụgbọ mbara igwe. Nke bụ eziokwu bụ na laser pistols bụ maka nchekwa nke Soviet cosmonauts na orbit. Ha kwesiri itu ugha ndi iro na iti ngwa ngwa anya. The pụtara ìhè mmewere bụ ngwa anya pumping laser. The katrij bụ analogous ka a flash oriọna. Ìhè si na ya nọ na-etinye uche site na eriri-optic element nke mepụtara eriri laser. Usoro mbibi ahụ dị mita 20. Yabụ, na nkwenye na okwu ahụ, ndị ọchịagha anaghị akwado mgbe niile naanị maka agha ndị gara aga.
14. Ndị na-enyocha monochrome oge ochie na ndị ọhụụ ọdịnala ọdịnala nyere ihe oyiyi akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ na-achọghị ka ndị na-echepụta echepụta. Emere ihe niile dị ka sayensị - ahọrọ agba ka ọ wee daa ike dị ka o kwere mee, mee ka mmadụ nwee ike ịnọgide na-enwe uche, ma, n'otu oge ahụ, nye onyinyo ahụ nke doro anya. Dabere na oke nke usoro ndị a, a họọrọ ụcha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ. N'otu oge ahụ, agbaala agba nke ndị ala ọzọ - n'oge mmejuputa ọchụchọ maka ọgụgụ isi ndị ọbịa na 1960s, ngosipụta ngosi nke akara redio natara site na mbara igwe gosipụtara na monitors n'ụdị akara ngosi akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ. Ndị na-akọ aghụghọ na aghụghọ ghọrọ “ụmụ nwoke ndụ ndụ” ozugbo.
15. Ndị mmadụ na-agba mbọ na-enwu ụlọ ha mgbe niile. Ọbụna nye ndị mmadụ oge ochie, ndị debere ọkụ n'otu ebe ruo ọtụtụ iri afọ, ọkụ ahụ jere ozi ọ bụghị naanị maka isi nri na ikpo ọkụ, kamakwa maka ọkụ. Mana iji gosipụta n'okporo ụzọ na-enwu n'okporo ámá, ọ were ọtụtụ puku afọ nke mmepe mmepe. Na narị afọ XIV-XV, ndị ọchịchị nke ụfọdụ obodo ukwu ndị dị na Europe malitere ịmanye ndị obodo ahụ ime ka okporo ámá dị n'ihu ụlọ ha. Mana usoro izizi izizi izizi nke izizi na obodo ukwu apụtaghị ruo 1669 na Amsterdam. Otu onye bi na mpaghara ahụ Jan van der Heyden tụrụ aro itinye lantern na nsọtụ nke n'okporo ámá niile ka ndị mmadụ wee ghara ịdaba n'ọtụtụ ọwa mmiri ma kpughee mwakpo mpụ. Hayden bụ ezigbo onye mba - afọ ole na ole gara aga ọ tụpụtara ịmepụta ndị ọrụ ọkụ na Amsterdam. A na-ata ndị mmadụ ahụhụ maka ntaramahụhụ - ndị gọọmentị nyere Hayden iwu ka ọ banye ahịa ọhụrụ na-eweta nsogbu. Na akụkọ banyere ọkụ, ihe niile gara dịka ụkpụrụ - Hayden ghọrọ onye nhazi nke ọrụ ọkụ. N’ekele ndị ọchịchị obodo ahụ, ekwesiri ighota na n’ọnọdụ abụọ a, onye mbịarambịa bi n’obodo ahụ nwetara ezigbo ego. Ọ bụghị naanị na Hayden wụnyere lamppost 2,500 n'obodo. O mepụtakwara oriọna pụrụ iche nke ụdị ihe ịga nke ọma nke na ejiri oriọna Hayden mee ihe na Amsterdam na obodo ndị ọzọ dị na Europe ruo etiti narị afọ nke 19.
