Rene Descartes (1596-1650) - Ọkà ihe ọmụma France, mgbakọ na mwepụ, igwe, physics na physiologist, onye okike nke jiometrị nyocha na akara ngosi algebraic nke oge a, onye edemede nke usoro obi abụọ na nkà ihe ọmụma, usoro na physics, onye mmalite nke reflexology.
E nwere ọtụtụ ihe na-adọrọ mmasị na akụkọ ndụ Descartes, nke anyị ga-ekwu maka ya n'isiokwu a.
Yabụ, n'ihu gị bụ obere akụkọ ndụ Rene Descartes.
Ihe omuma nke Descartes
A mụrụ René Descartes n'obodo Lae dị na France na March 31, 1596. Eziokwu na-adọrọ mmasị bụ na mgbe e mesịrị, a ga-akpọ obodo a Descartes.
Ọkammụta ọdịnihu sitere na agadi, mana ezinụlọ dara ogbenye dara ogbenye. Na mgbakwunye na ya, nne na nna Rene nwere ụmụ nwoke abụọ.
Nwatakịrị na ntorobịa
Descartes tolitere ma zụlite na ezinụlọ Onye ọka ikpe Joaquim na nwunye ya Jeanne Brochard. Mgbe Rene dị naanị afọ 1, nne ya nwụrụ.
Ebe ọ bụ na nna ya na-arụ ọrụ na Rennes, ọ naghị anọkarị n'ụlọ. Maka nke a, nne nne nne ya zụrụ nwata nwoke ahụ.
Descartes bụ nwa na-esighi ike ma na-arịa ọrịa. Otú ọ dị, ọ gụsiri ike inweta ihe ọmụma dị iche iche ma hụ sayensị n'anya nke ukwuu nke na onyeisi ezinụlọ ahụ kpọrọ ya n'ụzọ ọchị, sị, “obere ọkà ihe ọmụma.”
Nwatakịrị ahụ nwetara agụmakwụkwọ mbụ ya na itlọ akwụkwọ Jesuit nke La Flèche, bụ nke e mesiri ike n'ụzọ pụrụ iche na ọmụmụ nke nkà mmụta okpukpe.
Ọ bụ ihe ijuanya na ka Rene nwetagoro ihe ọmụma okpukpe, ka ọ na-enyokwu obi banyere ndị ọkà ihe ọmụma ama ama n'oge ahụ.
Mgbe ọ dị afọ 16, Descartes gụsịrị akwụkwọ na kọleji, mgbe nke ahụ gasịrị, ọ mụrụ iwu ruo oge ụfọdụ na Poitiers. Ghọ onye bachelor na iwu, nwa okorobịa ahụ gara Paris, ebe ọ banyere ọrụ agha. Rene lụrụ ọgụ na Holland, nke lụrụ ọgụ maka nnwere onwe ya, sonyekwara na obere oge agha nke Prague.
N'oge a nke akụkọ ndụ ya, Descartes zutere onye ọkà ihe ọmụma a ma ama na mgbakọ na mwepụ Isaac Beckmann, bụ onye metụtara mmetụta na-aga n'ihu nke mmadụ.
N'ịlaghachi na Paris, ndị Jesuit kpagburu Rene, bụ ndị katọrọ ya maka echiche efu na ebubo nke nduhie. N'ihi nke a, a manyere onye ọkà ihe ọmụma ịhapụ obodo ya France. Ọ kwagara Holland, ebe ọ nọrọ ihe dị ka afọ 20 na-amụ sayensị.
Nkà ihe ọmụma
Nkà ihe ọmụma nke Descartes gbadoro ụkwụ na abụọ - echiche nke kwusara ụkpụrụ abụọ, ekwekọghị na ibe ya na ọbụlagịghị iche.
Rene kwenyere na e nwere nnwere onwe 2 - ezigbo na ihe. N'otu oge ahụ, ọ matara na ọnụnọ nke ụdị ụlọ ọrụ 2 - iche echiche ma gbasaa.
Descartes rụrụ ụka na onye kere ihe abụọ ahụ bụ Chineke. O kere ha dị ka ụkpụrụ na iwu ndị ahụ si dị.
Onye sayensị ahụ kwuru ka a mata ụwa gbara anyị gburugburu. N'otu oge ahụ, ọ kwenyere na uche mmadụ ezughị okè ma dị oke ala karịa uche zuru oke nke Onye Okike.
Echiche nke Descartes n'ọhịa nke ihe ọmụma ghọrọ ntọala maka mmepe nke echiche ziri ezi.
Iji mara ihe, nwoke na-ajụkarị eziokwu ndị doro anya. Okwu ya ama ama adịgide ruo taa: "Echere m - ya mere, adị m."
Descartes usoro
Ọkà mmụta sayensị kwenyere na ahụmịhe bara uru maka uche naanị na ikpe ndị ahụ mgbe ọ na-agaghị ekwe omume ịchọta eziokwu site na ntụgharị uche. N'ihi ya, ọ chọpụtara ụzọ 4 dị mkpa iji chọta eziokwu ahụ:
- Mmadu kwesiri ibido site na nke doro anya, enweghi obi abua.
- Ajụjụ ọ bụla ga-ekewa ka ọtụtụ obere akụkụ dị ka a ga-achọrọ maka ya na-arụpụta ihe ngwọta.
- Ikwesiri ịmalite site na ihe kachasị mfe, na-aga n'ihu na mgbagwoju anya.
- Na ọkwa nke ọ bụla, achọrọ iji chọpụta eziokwu nke nkwubi okwu ewepụtara iji nwee eziokwu na ebumnuche doro anya na njedebe nke ọmụmụ ihe ahụ.
Ndị na-ede akụkọ Descartes kwupụtara na iwu ndị a, nke onye ọkà ihe ọmụma na-agbaso mgbe niile mgbe ọ na-ede akwụkwọ ya, na-egosi n'ụzọ doro anya ọchịchọ nke ọdịbendị Europe nke narị afọ nke 17 ịhapụ ụkpụrụ ndị siri ike ma wuo sayensị ọhụrụ, dị irè ma nwee nzube.
Mgbakọ na mwepụ na physics
A na-ewere ọrụ ọgụgụ isi na mgbakọ na mwepụ nke Rene Descartes dị ka Nkwupụta na Usoro. Ọ na-akọwa ntọala nke jiometrị nyocha, yana iwu maka ịmụ ngwa ọrụ anya na ihe ịtụnanya.
Ọ bụ ihe kwesịrị ịrịba ama na ndị ọkà mmụta sayensị bụ onye mbụ jisiri mepụta n'ụzọ ziri ezi iwu nke ìhè refraction. Ọ bụ onye edemede nke onye ntụgharị ahụ - ọdịda n'elu okwu ewere n'okpuru mgbọrọgwụ, na-amalite ịpụta ọnụọgụ amaghi ama site na akara - "x, y, z", na ndị na - adịgide - site na akara "a, b, c".
Rene Descartes mepụtara ụdị usoro, nke a ka na-eji edozi nsogbu. Ọ jisiri ike mepụta usoro nhazi nke nyere aka na mmepe nke physics na mgbakọ na mwepụ.
Descartes lebara anya nke ukwuu banyere ọrụ algebraic na "mechanical", na-akọwapụta na ọ nweghị otu ụzọ esi amụ ọrụ transcendental.
Nwoke ahụ mụtara ọnụ ọgụgụ dị adị, ma mesịa gosipụta mmasị na ọnụ ọgụgụ dị mgbagwoju anya. O webatara echiche nke mgborogwu na-ezighi ezi mgbọrọgwụ njikọ na echiche nke ọnụ ọgụgụ dị mgbagwoju anya.
Ndị ọkà mmụta sayensị kacha ukwuu n’oge ahụ ghọtara ihe ndị René Descartes rụzuru. Ihe nchoputa ya bu ihe ndabere nke oru sayensi nke Euler na Newton, tinyekwara otutu ndi ozo.
Otu ihe na-adọrọ mmasị bụ na Descartes gosipụtara na ịdị adị nke Chineke site n'echiche nke sayensị, na-enye ọtụtụ arụmụka ndị siri ike.
Ndụ onwe
Amabeghị ihe banyere ndụ onye ọkà ihe ọmụma. Ọtụtụ ndị na-ede akụkọ banyere Descartes kwetara na ọ lụghị nwanyị.
Mgbe o toro, nwoke ahụ hụrụ onye na-ejere ya ozi n'anya nke tụụrụ ime ya wee mụọ nwa agbọghọ Francine. Rene hụrụ nwa ya nwanyị na-akwadoghị n'anya nke na-amaghị nke ọma, onye nwụrụ n'ọrịa na-acha uhie uhie mgbe ọ dị afọ 5.
Ọnwụ Francine bụụrụ ezigbo ọdachị Descartes na ọdachi kasịnụ na ndụ ya.
Oge ndị ọkachamara nke mgbakọ na mwepụ rụrụ ụka na ọha mmadụ ọ dị mpako ma bụrụ onye laconic. Ọ na-enwe mmasị ịnọrọ naanị ya karịa, mana n'etiti ndị enyi ọ nwere ike ịnọ jụụ ma na-arụsi ọrụ ike na nkwukọrịta.
Ọnwụ
Kemgbe ọtụtụ afọ, a kpagburu Descartes n'ihi echiche ya na-enweghị nnwere onwe na ụzọ ọhụụ banyere sayensị.
Otu afọ tupu ọnwụ ya, ọkà mmụta sayensị biri na Stockholm, na-anabata òkù sitere n'aka Queen Queen Christina nke Sweden. Okwesiri iburu n'uche na tupu nke a, ha nwere ogologo akwụkwọ ozi banyere isiokwu dị iche iche.
Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ozugbo ọ kwagara Sweden, onye ọkà ihe ọmụma jidere ajọ oyi ma nwụọ. René Descartes nwụrụ na February 11, 1650 mgbe ọ dị afọ 53.
Taa enwere ụdị nke Descartes ji nsị arsenic merụọ ya. Ndị malitere igbu ya nwere ike ịbụ ndị nnọchi anya ụka Katọlik, ndị lelịrị ya anya.
N’oge na-adịghị anya ka René Descartes nwụsịrị, a gụnyere ọrụ ya na “Index of Forbidden Books”, na Louis nke Iri na Anọ nyere iwu ka a machibido nkuzi nke nkà ihe ọmụma ya na ụlọ akwụkwọ agụmakwụkwọ niile dị na France.
Foto site na Descartes
