Felix Edmundovich Dzerzhinsky (1877-1926) - Mgbanwe nke Russia nke sitere na Polish, onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị Soviet, isi nke ọtụtụ ndị ọrụ mmadụ, onye nchoputa na isi nke Cheka.
Nwere aha otutu Igwe Igwe, "Onye mmegbu Red" na FDnakwa aha nzuzo: Jacek, Jakub, Bookbinder, Franek, Astronomer, Jozef, Domansky.
E nwere ọtụtụ ihe na-akpali eziokwu na biography nke Dzerzhinsky, nke anyị ga-ekwu banyere ha n'isiokwu a.
Yabụ, n'ihu gị bụ obere akụkọ ndụ Felix Dzerzhinsky.
Biography nke Dzerzhinsky
A mụrụ Felix Dzerzhinsky na August 30 (September 11), 1877 na ala ezinụlọ nke Dzerzhinovo, nke dị na mpaghara Vilna (nke bụ mpaghara Minsk nke Belarus).
O tolitere n’ezinaụlọ ndị ọgaranya nke Polish ama ama-nwoke Edmund-Rufin Iosifovich na nwunye ya Helena Ignatievna. Ezinụlọ Dzerzhinsky nwere ụmụ 9, otu n'ime ha nwụrụ na nwata.
Nwatakịrị na ntorobịa
Onye isi ezinụlọ ahụ bụ onye nwe ala ubi Dzerzhinovo. Ruo oge ụfọdụ, ọ kụziri mgbakọ na mwepụ na ụlọ akwụkwọ mmega ahụ nke Taganrog. Eziokwu na-adọrọ mmasị bụ na n’etiti ụmụ akwụkwọ ya bụ onye edemede a ma ama bụ Anton Pavlovich Chekhov.
Ndị nne na nna kpọrọ aha nwata nwoke Felix, nke pụtara "obi ụtọ" na Latin, maka ihe kpatara ya.
O ruru na n'ehihie nke ịmụ nwa, Helena Ignatievna dara n'ime ụlọ okpuru ulo, ma ọ gbalịrị ịlanarị ma zuo nwa nwoke ahụike.
Mgbe ọdịnihu ga-adị ihe dịka afọ 5, ụkwara nta gburu nna ya. N'ihi ya, nne ahụ zụlitere ụmụ ya asatọ nanị ya.
Dị ka nwatakịrị, Dzerzhinsky chọrọ ịghọ ụkọchukwu - onye ụkọchukwu Katọlik, n'ihi nke ọ zubere ịbanye na seminarị nke mmụta okpukpe.
Mana nrọ ya edozighi imezu. Mgbe ọ dị afọ 10, ọ ghọrọ nwa akwụkwọ na mgbatị ahụ, ebe ọ gụrụ maka afọ 8.
Kemgbe amaghị Felix Dzerzhinsky, ọ nọrọ afọ abụọ na klas 1 na ngwụcha klas nke asatọ wepụtara asambodo.
Otú ọ dị, ihe kpatara obere agụmakwụkwọ abụghị ikike ọgụgụ isi nke ukwuu dị ka esemokwu na ndị nkuzi. N'afọ ikpeazụ nke ọmụmụ ya, ọ sonyeere nzukọ Lithuanian Social Democratic.
Ọrụ mgbanwe
N'ịbụ onye echiche nke ọchịchị onye kwuo uche ya, Dzerzhinsky dị afọ 18 nọọrọ onwe ya mụrụ Marxism. N'ihi ya, ọ ghọrọ onye mgbasa ozi na-agbasi mbọ ike.
Afọ ole na ole ka nke ahụ gasịrị, e jidere nwoke ahụ ma tinye ya n'ụlọ mkpọrọ, ebe ọ nọrọ ihe dị ka otu afọ. N’afọ 1898, a chụgara Felix n’obodo Vyatka. N'ebe a, ọ nọ na-enyocha mgbe niile ndị uwe ojii. Agbanyeghị, ọbụlagodi ebe a ọ gara n'ihu na-eduzi okwu nduhie, nke rụpụtara onye nnupụisi ahụ gaa n'obodo Kai.
Mgbe ọ nọ na ikpe ya na ebe ọhụụ, Dzerzhinsky bidoro ịtụle atụmatụ mgbapụ. N'ihi ya, o jisiri ike gbaga Lithuania, mesịakwa gbaga Poland. N'oge a na akụkọ ndụ ya, ọ bụrụlarị onye mgba okpuru ọkachamara, nwee ike ịrụ ụka banyere echiche ya ma mee ka ọ pụta ìhè na ọha mmadụ.
Mgbe Felix rutere Warsaw, ọ matara echiche nke otu Russian Social Democratic Party, nke masịrị ya. N'oge na-adịghị anya e jidere ya ọzọ. Mgbe ọ nọsịrị afọ 2 n'ụlọ mkpọrọ, ọ matara na ha ga-adọrọ ya n'agha gaa Siberia.
Na ụzọ nke ebe obibi, Dzerzhinsky nwere obi ụtọ ọzọ iji gbapụ ọfụma. Ozugbo ọ gara mba ọzọ, ọ gụrụ ọtụtụ mbipụta nke akwụkwọ akụkọ Iskra, nke e bipụtara site na enyemaka nke Vladimir Lenin. Ihe ndị edere n'akwụkwọ akụkọ ọbụna karị nyeere ya aka iwusi echiche ya ike na ịmalite ọrụ mgbanwe.
Na 1906, ihe omume dị ịrịba ama mere na akụkọ ndụ Felix Dzerzhinsky. Ọ nwere ihu ọma iru Lenin. Nzukọ ha mere na Sweden. N'oge na-adịghị anya, a nabatara ya n'ọkwá RSDLP, dị ka onye nnọchianya nke Poland na Lithuania.
Eziokwu na-adọrọ mmasị bụ na site n'oge ahụ ruo 1917, a tụrụ Dzerzhinsky mkpọrọ ugboro iri na otu, nke na-esochi mbugharị mgbe niile. Agbanyeghị, oge ọ bụla ọ gbalịrị ịgbanahụ ịga nke ọma ma gaa n'ihu na-eme ihe omume mgbanwe.
Mgbanwe mgbanwe emere na Febụwarị nke 1917 mere ka Felix nwee ọkwa dị elu na ndọrọndọrọ ọchịchị. Ọ ghọrọ onye otu kọmitii Moscow nke Bolsheviks, ebe ọ kpọkuru ndị nwere ụdị obi na ọgbaghara ọgbaghara.
Lenin nwere mmasị na ịnụ ọkụ n'obi nke Dzerzhinsky, na-enyefe ya ọnọdụ na Center Revolutionary Center. Nke a butere n’eziokwu na Felix ghọrọ otu n’ime ndị nhazi kacha mkpa n’Ọktoba mgbanwe. Okwesiri ighota na Felix kwadoro Leon Trotsky na okike nke Red Army.
Isi nke Cheka
Na ngwụsị nke 1917, ndị Bolsheviks kpebiri ịchọta Commissionlọ Ọrụ Extraordinary-All Russia na-alụso Counter-Revolution ọgụ. Cheka bụ akụkụ nke "ọchịchị aka ike nke mgbasa ozi" nke lụrụ ọgụ megide ndị mmegide nke gọọmentị dị ugbu a.
Na mbu, kọmitii ahụ nwere "Chekists" 23 nke Felix Dzerzhinsky duziri. Ha chere ọrụ nke ịlụ ọgụ megide omume nke ndị na-emegide ọchịchị mgba okpuru, yana ịgbachitere ọdịmma nke ndị ọrụ na ndị nkịtị.
N'ịga Cheka, ọ bụghị naanị na nwoke ahụ nagidere ọrụ ya kpọmkwem, kamakwa ọ mere ọtụtụ ihe iji wusie ike ọhụrụ ahụ ike. N'okpuru ndu ya, ihe karịrị 2000 àkwà mmiri, ihe 2500 uzuoku locomotives na ihe ruru 10,000 kilomita nke ụzọ ụgbọ okporo ígwè weghachiri eweghachi.
N'otu oge ahụ, Dzerzhinsky nyochaa ọnọdụ dị na Siberia, nke n'oge 1919 bụ mpaghara ọka kachasị amị. O weghaara nnweta nke nri, ekele nke ewegara ihe dị ka tọn 40 nde achịcha na anụ ruru nde tọn 3.5 n'obodo ndị agụụ na-agụ.
Tụkwasị na nke ahụ, a maara Felix Edmundovich maka ihe ndị dị mkpa ọ rụpụtara na ngalaba ọgwụ. O nyeere ndị dọkịta aka ịlụ ọgụ typhus na mba ahụ site n'inye ha ọgwụ niile dị mkpa. Ọ chọkwara belata ọnụ ọgụgụ ụmụaka na-eto n'okporo ámá, na-eme ka ha bụrụ "ezigbo" ndị mmadụ.
Dzerzhinsky bụ onyeisi ọrụ nke ụmụaka, nke nyere aka wulite ọtụtụ narị obodo na ebe ọrụ. Eziokwu na-adọrọ mmasị bụ na ọ na-abụkarị ụlọ ọrụ ndị a ka a gbanwere site na ụlọ mba ma ọ bụ nke ndị ọgaranya naara.
Na 1922, ka ọ na-aga n’ihu idu Cheka, Felix Dzerzhinsky duru Onye isi Nduzi Ọchịchị n’okpuru NKVD. Ọ bụ otu n'ime ndị sonyere na mmepe nke New Economic Policy (NEP). Site na nrubeisi ya, obodo ndị na-azụ ngwaahịa na ụlọ ọrụ malitere imeghe na steeti, nke mepụtara site na nkwado nke ndị na-etinye ego si mba ọzọ.
Afọ ole na ole mgbe nke ahụ gasịrị, Dzerzhinsky ghọrọ onye isi nke Economy National Economy nke Soviet Union. N'ebe a, o mere ọtụtụ mgbanwe, na-akwado mmepe nke azụmaahịa nkeonwe, yana itinye aka na mmepe nke ụlọ ọrụ na-ahụ maka ọla na steeti.
"Iron Felix" kpọrọ mgbanwe ngụkọta nke usoro ọchịchị USSR, na-atụ ụjọ na n'ọdịnihu, onye ọchịchị aka ike nke ga-eli mba ahụ "ga-eli" ihe niile rụzuru na mgbanwe ahụ.
N'ihi nke a, "onye ọbara na-egbu ọbara" Dzerzhinsky gbadara n'akụkọ ihe mere eme dị ka onye ọrụ na-adịghị agwụ ike. Ọ dị mma ịmara na ọ naghị adịkarị mfe okomoko, ọdịmma onwe ya na uru aghụghọ. Ndị ya na ha dịkọrọ ndụ chetara ya dị ka onye na-apụghị ire ure na onye nwere nzube nke na-emezu ebumnuche ya mgbe niile.
Ndụ onwe
Lovehụnanya mbụ nke Felix Edmundovich bụ nwa agbọghọ aha ya bụ Margarita Nikolaeva. Ọ zutere ya mgbe a dọọrọ ya n'agha na mpaghara Vyatka. Margarita dọtara nwoke ahụ na echiche mgbanwe ya.
Otú ọ dị, mmekọrịta ha adịghị ebute agbamakwụkwọ. Mgbe mgbapụ ahụ, Dzerzhinsky zutere nwa agbọghọ ahụ ruo 1899, mgbe nke ahụ gasịrị ọ gwara ya ka ọ kwụsị ikwurịta okwu. Nke a bụ n'ihi ịhụnanya ọhụrụ nke Felix - onye na-eme mgbanwe Julia Goldman.
Mmekọrịta ịhụnanya a adịteghị aka, ebe Julia nwụrụ ụkwara nta na 1904. Afọ isii ka nke ahụ gasịrị, Felix zutere nwunye ya n'ọdịnihu, Sofia Mushkat, onye bụkwa onye mgbagha. Mgbe ọnwa ole na ole gachara, ndị na-eto eto lụrụ, ma obi ụtọ ezinụlọ ha adịteghị aka.
E jidere nwunye Dzerzhinsky wee tụọ ya n'ụlọ mkpọrọ, ebe amụrụ nwa ya nwoke na 1911 Yan. N'afọ sochirinụ, e zigara ya na Siberia na mba ọzọ ebighi ebi, ebe ọ ga-esi nweta akwụkwọ ikike paspọtụ na mba ọzọ.
Felix na Sophia hụrụ onwe ha naanị mgbe afọ isii gachara. Bere a woyii no fii afiase no, oduu Dzerzhinsky nneduaban mu wɔ Kremlin, faako a na wɔahyiam wɔ hɔ no.
Ọnwụ
Felix Dzerzhinsky nwụrụ na July 20, 1926 na mkpokọta nke Kọmitii Etiti mgbe ọ dị afọ 48. Mgbe o kwusịrị okwu were awa 2 nke ọ katọrọ Georgy Pyatakov na Lev Kamenev, o wutere ya. Ihe kpatara ọnwụ ya bụ nkụchi obi.
Foto Dzerzhinsky
