Thomas Aquinas

Thomas Aquinas (ma ọ bụghị Thomas Aquinas, Thomas Aquinas; 1225-1274) - Ọkammụta na onye ọkà mmụta okpukpe Italiantali, nke ndị Katọlik katọrọ. Systematizer nke orthodox scholasticism, onye nkụzi nke Chọọchị, nchoputa nke Thomism na onye otu Dominican order.

Kemgbe 1879, a na-ahụta ya dị ka onye ọka mmụta okpukpe Katọlik kachasị ikike, onye jisiri ike jikọọ nkuzi ndị Kraịst (ọkachasị, echiche nke St. Augustine) na nkà ihe ọmụma Aristotle. Emepụtara ihe ama ama 5 nke ịdị adị nke Chineke.

E nwere ọtụtụ ihe na-akpali eziokwu na biography nke Thomas Aquinas, nke anyị ga-ekwu banyere ha n'isiokwu a.

Yabụ, n'ihu gị bụ obere akụkọ ndụ Aquinas.

Biography nke Thomas Aquinas

A mụrụ Thomas Aquinas n’ihe dịka afọ 1225 n’obodo Italy bụ Aquino. O tolitere ma zụlite na ezinụlọ Count Landolphe Aquinas na nwunye ya bụ Theodora, ndị si n'ezinụlọ eze Neapolitan bara ọgaranya. Na mgbakwunye na Thomas, nne na nna ya nwere ụmụ isii ọzọ.

Onye isi ezinụlọ ahụ chọrọ ka Thomas bụrụ abbot na ebe obibi ndị mọnk nke Benedictine. Mgbe nwatakịrị nwoke ahụ gbara afọ 5, nne na nna ya zigara ya na ebe obibi ndị mọnk, ebe ọ nọrọ ihe dịka afọ 9.

Mgbe Aquinas dị ihe dị ka afọ iri na anọ, ọ banyere Mahadum Naples. Ọ bụ ebe a ka ya na ndị Dominic malitere ịdị na-akpachi anya, nke mere o ji kpebie isonyere ndị ọrụ Dominican. Ma, mgbe nne ya na nna ya matara, ha machibidoro ya iwu.

Siblingsmụnne tinyere Thomas n'ime ebe e wusiri ike ruo afọ 2 ka ọ "wee nwee uche." Dị ka otu nsụgharị si kwuo, ụmụnna ahụ nwara ịnwa ya ọnwụnwa site n'iwetara ya nwanyị akwụna iji mebie nkwa nke alụghị di ma ọ bụ nwunye site n'enyemaka ya.

N'ihi nke a, e chere na ọ bụ Aquinas ji oke osisi ya gbachitere onwe ya site na ya, ebe ọ jisiri ike ịnọgide na-adị ọcha n'omume. Ihe omume a sitere na biography nke onye na-eche echiche gosipụtara na eserese Velazquez Ọnwụnwa nke St. Thomas Aquinas.

A tọhapụrụ ya, nwa okorobịa ahụ kwere nkwa ndị mọnk nke Dominican Order, mgbe nke ahụ gasịrị ọ gawara Mahadum Paris. N'ebe a, o sooro onye ọkà ihe ọmụma na ọkà mmụta okpukpe a na-akpọ Albert Onye Ukwu mụọ.

Ọ bụ ihe ijuanya na nwoke ahụ nwere ike imezu nkwa nke alụghị di na nwunye ruo na njedebe nke ụbọchị ya, n'ihi nke ọ mụtaghị nwa. Thomas bụ nwoke ji okpukpe kpọrọ ihe nke nwere mmasị na agụmakwụkwọ, nkà ihe ọmụma mgbe ochie nke bụ njikọ nke nkà mmụta okpukpe Katọlik na echiche Aristotle.

Na 1248-1250 Aquinas gụrụ akwụkwọ na Mahadum Cologne, ebe o sooro onye nkuzi ya. N'ihi oke ibu na ido onwe ya n'okpuru, ụmụ akwụkwọ ibe ya ji "Sicilian bull" kwara Thomas ọchị. Agbanyeghị, na nzaghachi nke ịkwa emo ahụ, Albertus Magnus kwuru otu oge, sị: "call kpọrọ ya nwa ehi dara ogbi, mana echiche ya ga-ebigbọ n'otu ụbọchị nke ukwuu na ha ga-anụ ụwa ntị."

Na 1252 onye mọnk ahụ laghachiri na ebe obibi ndị mọnk Dominican nke St. James na Paris, na mgbe afọ 4 gasịrị, e nyefere ya ịkụzi nkà mmụta okpukpe na Mahadum Paris. Ọ bụ mgbe ahụ ka o dere ọrụ mbụ ya: "Na isi na ịdị adị", "Na ụkpụrụ nke okike" na "Nkọwa banyere" Maxims "".

Na 1259, Pope Urban nke anọ kpọrọ Thomas Aquinas na Rome. Ruo afọ iri sochirinụ, ọ kụziri nkà mmụta okpukpe na Italytali, na-aga n'ihu na-ede ọrụ ọhụrụ.

Onye mọnk nwere nnukwu ugwu, nke ya na ya jere ozi ogologo oge dị ka onye ndụmọdụ n'okwu gbasara usoro mmụta okpukpe na papal curia. Na njedebe 1260s, ọ laghachiri Paris. N’afọ 1272, mgbe ọ hapụsịrị ọchịchị nke Mahadum Paris, Thomas gara biri na Naples, bụ́ ebe o ziri ndị nkịtị ozi ọma.

Dị ka otu akụkọ si kwuo, na 1273 Aquinas natara ọhụụ - n'ọgwụgwụ nke ụtụtụ ụtụtụ ọ nụrụ olu nke Jizọs Kraịst: "described kọwara m nke ọma, ụgwọ ọrụ ị chọrọ maka ọrụ gị?" Onye na-eche echiche a zara ya, sị: "Ọ dịghị ihe ọzọ ma e wezụga gị, Onyenwe anyị."

N'oge a, ahụike Thomas hapụrụ ọtụtụ ihe ọchọrọ. Ike gwụrụ ya nke na ọ hapụrụ ide ihe na ide ihe.

Ihe omuma na echiche

Thomas Aquinas akpọghị onwe ya onye ọkà ihe ọmụma, n'ihi na o kwenyere na nke a na-egbochi ịghọta eziokwu. Ọ kpọrọ nkà ihe ọmụma "nwanyị nke nkà mmụta okpukpe." Otú ọ dị, echiche Aristotle na ndị Neoplatonist nwere mmetụta dị ukwuu n'ahụ ya.

Aquinas dere ọtụtụ akwụkwọ nkà ihe ọmụma na nkà mmụta okpukpe n'oge ndụ ya. Ọ bụ onye edemede nke ọtụtụ ọrụ uri maka ofufe, nkọwa banyere ọtụtụ akwụkwọ Akwụkwọ Nsọ na akwụkwọ banyere alchemy. Ọ dere ọrụ abụọ dị mkpa - "Mgbakọ nke Okpukpe" na "Sum megide ndị Jentaịl".

N'ime ọrụ ndị a, Foma jisiri ike kpuchie ọtụtụ isiokwu. N'iburu ihe ndabere nke ọkwa 4 nke eziokwu nke Aristotle - ahụmịhe, nka, ihe ọmụma na amamihe, ọ mepụtara nke ya.

Aquinas dere na amamihe bụ ihe ọmụma banyere Chineke, ebe ọ bụ ọkwa kachasị elu. N'otu oge ahụ, ọ gosipụtara ụdị amamihe 3: amara, nkà mmụta okpukpe (okwukwe) na ihe atụ (ihe kpatara ya). Dị ka Aristotle, ọ kọwara mkpụrụ obi dị ka ihe dị iche nke na-eme ka Chineke nwụọ mgbe ọ nwụsịrị.

Kaosinadị, ka mkpụrụ obi mmadụ wee nwee ike ịdị n'otu na Onye Okike, o kwesịrị ibi ndụ ziri ezi. Onye ahu matara uwa site na uche, ọgụgụ isi na uche. Site n'enyemaka nke mbụ, mmadụ nwere ike ịtụgharị uche wee nweta nkwubi okwu, nke abụọ na-enye mmadụ ohere inyocha onyonyo mpụga nke phenomena, na nke atọ na-anọchi anya iguzosi ike n'ezi ihe nke ihe ime mmụọ nke mmadụ.

Ọmara mmadụ na-ekewa mmadụ na anụmanụ na ihe ndị ọzọ dị ndụ. Iji ghọta ụkpụrụ nke Chukwu, ị kwesịrị iji ngwaọrụ 3 - ihe kpatara ya, mkpughe na nghọta. Na Sums of Theology, o wetara ihe akaebe 5 nke ịdị adị nke Chineke:

Motion. Ngagharị nke ihe niile dị na Eluigwe na Ala bụ mgbe ebugharị site na mmegharị nke ihe ndị ọzọ, na nke ndị ọzọ. Ihe mbu butere ije bu Chukwu.
Ike ịmụba. Ihe akaebe ya na nke gara aga yiri, ọ pụtara na ọ bụ Onye Okike bụ isi sekpụ ntị n’ihe niile e mepụtara.
Mkpa. Ihe ọ bụla na-egosi itinye n'ọrụ yana ezigbo ojiji, ebe ihe niile enweghị ike ịba ụba. A choro ihe iji kwado mgbanwe nke ihe site na ikike rue onodu nke ihe di nkpa. Ihe a bụ Chineke.
Ogo nke ịbụ. Ndị mmadụ na-eji ihe atụ atụnyere ihe dị ịtụnanya. Onye Kachasị Elu pụtara nke a zuru oke.
Ebumnuche ebumnuche. Omume nke ihe ndị dị ndụ ga-enwerịrị ihe ọ pụtara, nke pụtara na a chọrọ ihe ga-eme ka ihe niile dị n’ụwa nwee isi - Chukwu.

Na mgbakwunye na okpukperechi, Thomas Aquinas lebara anya na ndọrọ ndọrọ ọchịchị na iwu. Ọ kpọrọ ọchịchị eze ụdị ọchịchị kacha mma. Onye ọchịchị ụwa, dị ka Chineke, kwesịrị ilekọta ọdịmma nke ndị ọ na-achị, na-emeso onye ọ bụla ihe nha anya.

N'otu oge ahụ, eze ekwesịghị ichefu na ya kwesịrị irubere ndị ụkọchukwu isi, ya bụ, olu Chineke. Aquinas bụ onye izizi kewapụrụ - kachasi mkpa na ịdị adị. Ka oge na-aga, nkewa a ga-abụ ntọala nke Katọlik.

Site na isi, onye na - eche echiche pụtara "echiche dị ọcha", ya bụ, ihe pụtara ihe ma ọ bụ ihe. Eziokwu nke ịdị adị nke ihe ma ọ bụ ihe ọhụụ bụ ihe akaebe nke ịdị adị ya. Maka ihe ọ bụla iji dịrị, nnwapụta nke Onye Pụrụ Ime Ihe Niile dị mkpa.

Echiche nke Aquinas dugara na mmalite nke Thomism, omume mbu nke echiche Katọlik. Ọ ga - enyere gị aka inweta okwukwe site n’iji uche gị eme ihe.

Ọnwụ

Thomas Aquinas nwụrụ na Machị 7, 1274 na monastery nke Fossanova na ụzọ isi na katidral ụka dị na Lyon. Mgbe ọ na-aga katidral, ọ dara ezigbo ọrịa. Ndị mọnk lekọtara ya anya ọtụtụ ụbọchị, ma ha enweghị ike ịzọpụta ya.

Mgbe ọ nwụrụ, ọ dị afọ 49. N'oge ọkọchị nke 1323, Pope John XXII ghọrọ Thomas Aquinas.