Jean Coven, Jean Calvin (1509-1564) - onye okacha amara nke French, onye ndozi uka na onye guzobere Calvinism. Isi ọrụ ya bụ Ntụziaka na Okwukwe Ndị Kraịst.
E nwere ọtụtụ ihe na-adọrọ mmasị na akụkọ ndụ Calvin, nke anyị ga-atụle n'isiokwu a.
Yabụ, nke a bụ obere akụkọ ndụ John Calvin.
Akụkọ Calvin
A mụrụ Jean Calvin na July 10, 1509 na obodo France nke Noyon. O tolitere ma tolite na ezinụlọ onye ọka iwu Gerard Coven. Nne nke onye na-eme mgbanwe n'ọdịnihu nwụrụ mgbe ọ ka dị obere.
Nwatakịrị na ntorobịa
Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe ọ bụla mara banyere oge nwata John Calvin. A na-ekwenyekarị na mgbe ọ ruru afọ 14, ọ gụrụ akwụkwọ n'otu n'ime mahadum Paris. Ka ọ na-erule n'oge ahụ, ọ nweelarị ọnọdụ onye ụkọchukwu.
Nna ahụ mere ihe niile o kwere mee ka nwa ya nwee ike ịrịgo n'ọkwá dị elu na chọọchị wee bụrụ onye nwere ego. N’oge ahụ o dere akụkọ ndụ ya, Jean mutụrụ uche, nkà mmụta okpukpe, iwu, olumba na sayensị ndị ọzọ.
Calvin nwere mmasị n'ọmụmụ ihe ya, n'ihi nke a ọ na-etinye oge niile ọ na-enweghị ohere ịgụ ihe. Na mgbakwunye, ọ na-esonye site na mkparịta ụka ezi uche dị na ya site n'oge ruo n'oge, na-egosi onwe ya dị ka ọkà okwu nwere ọgụgụ isi. Mgbe e mesịrị, o kwuru okwuchukwu na otu n'ime chọọchị Katọlik.
Mgbe John Calvin bụ okenye, ọ gara n'ihu na-amụ iwu site na nna ya siri ọnwụ. Nke a bụ n'ihi n'eziokwu na ndị ọka iwu na-akpata ezigbo ego. Ọ bụ ezie na nwoke ahụ na-enwe ọganihu na ọmụmụ nke iwu, ozugbo nna ya nwụsịrị, ọ hapụrụ aka nri, na-ekpebi ijikọ ndụ ya na nkà mmụta okpukpe.
Calvin mụrụ ọrụ dị iche iche nke ndị ọkà mmụta okpukpe, gụọkwa Akwụkwọ Nsọ na nkọwa ya. Ogologo oge ọ gụrụ Akwụkwọ Nsọ, ọ na-enwekwu obi abụọ na ọ bụ eziokwu nke okwukwe Katọlik. Agbanyeghị, o guzoghị na mbụ Katọlik, kama ọ kpọrọ oku ka ọ gbanwee obere.
Na 1532, ihe abụọ dị mkpa mere na akụkọ ndụ John Calvin: ọ natara doctorate ya ma bipụta akwụkwọ sayensị mbụ ya "On Meekness", nke bụ nkọwa banyere ọrụ nke onye na-eche echiche Seneca.
Nkuzi
N'ịbụ onye ghọrọ onye gụrụ akwụkwọ, Jean malitere ịghọta echiche ndị Protestant. Karịsịa, ọrụ Martin Luther, onye nupụụrụ ndị ụkọchukwu Katọlik isi masịrị ya nke ukwuu.
Nke a butere n'eziokwu ahụ bụ na Calvin sonyeere otu ọhụụ e guzobere ọhụrụ nke ndị na-akwado echiche Mgbanwe, n'oge na-adịghịkwa anya, site na nkà ịkọwa okwu, ghọrọ onye ndu nke obodo a.
Dị ka nwoke ahụ si kwuo, ọrụ dị mkpa nke ụwa Ndị Kraịst bụ ịkwụsị mmegbu nke ndị ụkọchukwu, nke na-eme ọtụtụ mgbe. Ihe ndị Calvin na-akụzi bụ isi nha anya nke mmadụ niile na agbụrụ niile n'ihu Chineke.
N’oge na-adịghị anya, Jean kwupụtara n’ihu ọha na ya jụrụ Katọlik. Ọ na-ekwukwa na Onye Kasị Elu n'onwe ya kpọrọ ọrụ ya n'ịgbasa ezi okwukwe. N'oge ahụ, ọ bụrụla onye edemede nke okwu ama ama ya "On Christian Philosophy", nke ezigara ya ibipụta.
Okwu enweghị ike nke Calvin nyere ndị ọchịchị na ndị ụkọchukwu, bụ́ ndị na-achọghị ịgbanwe ihe ọ bụla, nsogbu n'obi. N’ihi ya, a malitere ịkpagbu onye ndozigharị ahụ n’ihi nkwenkwe ya “na-emegide Kraịst,” na-ezo na ndị ọchịchị na ndị ya na ha na-emekọ ihe.
N’afọ 1535, Jean dere akwụkwọ ya gbara ọkpụrụkpụ, nke a na-akpọ “Institution in the Christian Faith,” nke ọ rụrụ iji chebe ndị ozi ala ọzọ si France. Otu ihe na-adọrọ mmasị bụ na n'egwu maka ndụ ya, onye ọkà mmụta okpukpe họọrọ idebe onye dere ya na nzuzo, ya mere mbipụta mbụ nke akwụkwọ ahụ bụ nke na-enweghị aha.
Ka mkpagbu ahụ na-akawanye njọ, John Calvin kpebiri ịhapụ mba ahụ. Ọ gara Strasbourg n'ụzọ gbagọrọ agbagọ, na-ezube ịrahụ na Geneva otu ụbọchị. Mgbe ahụ ọ maghị na n'obodo a na ya ga-anọ ogologo oge.
Na Jenụwarị, Jean zutere ndị na-eso ụzọ ya, wee nwetakwa otu onye nwere echiche yiri nke onye onye ụkọchukwu na ọkà mmụta okpukpe Guillaume Farel. N'ihi nkwado Farel, ọ ghọrọ onye ama ama n'obodo ahụ, ma mechaa mee ọtụtụ mgbanwe na-aga nke ọma.
N’oge mgbụsị akwụkwọ nke 1536, a haziri okwu ihu ọha na Lausanne, ebe Farel na Calvin nọkwa. Ọ tụlere okwu iri nke gosipụtara isi ụkpụrụ nke ndozigharị. Mgbe ndị Katọlik malitere ikwu na ndị nkwusa ozioma anabataghị echiche nke ndị nna chọọchị, Jean tinyere ọnụ.
Nwoke ahụ kwuputara na ọ bụghị naanị na ndị ụka ozị ji ọrụ ndị nna ụka kpọrọ ihe karịa ndị Katọlik, kamakwa mara ha nke ọma. Iji nwapụta nke a, Calvin wuru usoro ihe ezi uche dị na ya dabere n’akwụkwọ ndị na-akụzi banyere nkà mmụta okpukpe, na-ehota ọtụtụ amaokwu dị na ha n’isi.
Okwu ya nwere mmetụta siri ike n’ebe onye ọ bụla nọ, na-enye ndị Protestant mmeri na-enweghị atụ na esemokwu ahụ. Ka oge na-aga, ọtụtụ mmadụ, ma na Jeniva ma ndị gafere ókèala ya, mụtara banyere nkuzi ọhụrụ ahụ, nke amaraburu dị ka "Calvinism".
Ka oge na-aga, a manyere Jean ịhapụ obodo a, n'ihi mkpagbu nke ndị ọchịchị obodo. Ná ngwụsị nke 1538 ọ kwagara Strasbourg, ebe ọtụtụ ndị Protestant bi. N'ebe a, ọ ghọrọ pastọ nke ọgbakọ mgbanwe nke okwuchukwu ya na-ewu ewu nke ukwuu.
Mgbe afọ 3 gachara, Calvin laghachiri Geneva. N'ebe a, ọ gụchara isi ọrụ ya bụ "Catechism" - iwu na postpost nke "Calvinism", nke a gwara ndị niile bi na ya.
Iwu ndị a siri ike ma chọọ ka a hazigharị usoro iwu na ọdịnala. Ka o sina dị, ndị isi obodo ahụ kwadoro ụkpụrụ nke "Catechism", na-akwado ya na nzukọ ahụ. Ma ọrụ ahụ, nke yiri ihe dị mma, ghọrọ ọchịchị aka ike kpamkpam.
N'oge ahụ, John Calvin na ndị na-eso ụzọ ya na-achịkwa Geneva n'ụzọ bụ isi. N'ihi ya, ọnwụ ọnwụ mụbara, a chụpụkwara ọtụtụ ụmụ amaala n'obodo ahụ. Ọtụtụ ndị tụrụ ụjọ maka ndụ ha, ebe ọ bụ na ịta ndị mkpọrọ ahụhụ ghọrọ ihe a na-emekarị.
Jean deere Miguel Servetus, onye ya na ya maara kemgbe ọtụtụ afọ, onye na-emegide ozizi Atọ n’Ime Otu ma katọọ ọtụtụ n’ime akwụkwọ ozi Calvin, jiri ọtụtụ eziokwu na-akwado okwu ya. A kpagburu Servetus ma mesịa jide ya n'aka ndị ọchịchị na Geneva, na-eso nkatọ Calvin. A mara ya ikpe ka a kpọọ ya ọkụ n’elu osisi.
John Calvin gara n'ihu na-ede akwụkwọ mmụta okpukpe ọhụrụ, gụnyere nnukwu nchịkọta akwụkwọ, okwu, nkuzi, wdg. N'ime afọ ndụ ya, ọ ghọrọ onye edemede nke mpịakọta 57.
Leitmotif nke ozizi nke theologian bụ ntọala zuru oke nke nkuzi na Akwụkwọ Nsọ na ịnakwere ọbụbụeze Chineke, ya bụ, ikike kasịnụ nke Onye Okike karịa ihe niile. Otu n'ime ihe ndị bụ isi okpukpe Calvin bụ nkwenkwe akara aka mmadụ, ma ọ bụ, n'ikwu ya n'ụzọ dị mfe, akara aka.
N'ihi ya, mmadụ n'onwe ya adịghị ekpebi ihe ọ bụla, Onye Pụrụ Ime Ihe Niile ekpebielarị ihe niile. Ka afọ na-aga, Jean ghọrọ onye ji ezi obi kpọrọ ihe, onye na-adịghị ike na onye na-adịghị anabata ndị niile na-ekwenyeghị n'echiche ya.
Ndụ onwe
Calvin lụrụ nwa agbọghọ aha ya bụ Idelette de Boer. N’alụmdi na nwunye a, amụrụ ụmụ atọ, mana ha niile nwụrụ na nwata. A maara na onye ndozigharị ahụ dịrị ndụ karịa nwunye ya.
Ọnwụ
John Calvin nwụrụ na Mee 27, 1564 mgbe ọ dị afọ 54. Onye ọkà mmụta okpukpe n’onwe ya rịọrọ ya, e liri ya n’ili nkịtị n’emeghị ihe ncheta. Nke a bụ n'ihi n'eziokwu na ọ chọghị ife onwe ya ofufe na ngosipụta nke nsọpụrụ ọ bụla n'ebe ebe e liri ya.
Foto Calvin
