Ọ bụ ezie na e nwere ndị Refeyim ndị ọzọ a ma ama, a na-ahụta ugwu mgbawa Cotopaxi n'ụzọ ziri ezi dị ka onye kasị elu n'etiti ndị na-arụ ọrụ gburugburu ụwa. Ọ na-adọrọ adọrọ ọ bụghị naanị na omume ya na-enweghị atụ, kamakwa yana ịma mma na-adịghị ahụkebe nke kachasị elu site na ice. Nke a bukwara ama maka ebe stratovolcano di, ebe snow di na okpomoku nke Ecuador bu ihe an’ahughi.
Geographic data gbasara ugwu Cotopaxi
Site na ụdị, Cotopaxi bụ nke stratovolcanoes, dị ka ibe ya na Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia, Krakatau. Typedị okwute a nwere usoro eji eme ntụ nke e ji ash mee, lava siri ike na tephra. Ọtụtụ mgbe, n'ụdị, ha na-adị ka cone oge niile; n'ihi na ha adịghị arụ ọrụ, ha na-agbanwekarị ogo ha na mpaghara ha n'oge mgbawa siri ike.
Cotopaxi bụ ugwu kachasị elu nke oke ugwu Cordillera Real: ọ na-arị elu karịa oke osimiri na 5897 m. Maka Ecuador, mba nke ugwu ọkụ na-agba agba dị, nke a bụ nke abụọ kachasị elu, mana ọ bụ onye a maara dị ka akara ama dị egwu na steeti. Ebe ndagwurugwu ahụ dị ihe dịka 0.45 sq. kilomita, na omimi ya ruru mita 450. Ọ bụrụ na ịchọrọ ịchọpụta nhazi ala, ị kwesịrị ilekwasị anya n'akụkụ kachasị elu. Ogologo ya na ogo ya na ogo bụ 0 Celsius 41 ′ 3 ″ S. lat., 78 Celsius 26 ′ 14 ″ W wdg.
Nnukwu ibu ahụ ghọrọ ogige nke ogige mba nke otu aha ahụ; ebe a ị nwere ike ịchọta ahịhịa na ahịhịa pụrụ iche. Ma a na-ahụta atụmatụ ya bụ isi dị ka snow, nke a na-adịghị ahụkebe maka ebe okpomọkụ. A na-ekpuchi Cotopaxi Peak na akwa oyi akwa nke na-eme ka anyanwụ na-egbuke egbuke ma na-enwu dị ka ọla. Ndị Ecuadori nwere obi ụtọ maka ọdịmma ha, agbanyeghị na ọtụtụ ọdachi dakwasịrị ya.
Mgbapu nke stratovolcano
Maka ndị na-amatabeghị ma ugwu Cotopaxi ọ na-arụ ọrụ ma ọ bụ kpochapụla, ekwesiri ịsị na ọ na-arụ ọrụ, mana n'oge a ọ nọ na ezumike. O siri ike ịkọ kpọmkwem oge ọ ga-ebilite, ebe ọ bụ na n'oge ịdị adị ọ gosipụtara ụdị "ihe mgbawa" ya na ike dị iche iche.
Yabụ, edemede ahụ mere na 2015. N’abalị iri na ise n’ọnwa Ọgọst, anwụrụ ọkụ dị kilomita ise, gwakọtara ntụ, gbagoro n’eluigwe. E nwere ọgba aghara ise dị otú ahụ, mgbe ugwu mgbawa ahụ dajụrụ ọzọ. Ma nke a apụtaghị ma ọlị na edemede ya agaghị abụ mmalite nke mgbawa siri ike nke ọnwa ma ọ bụ afọ ole na ole gachara.
N'ime afọ 300 gara aga, ugwu mgbawa agbawaala ugboro iri ise. Ruo ihe ndị a na-emepụta n'oge na-adịbeghị anya, Cotopaxi egosighi ọrụ ịrịba ama nke ọrụ karịrị afọ 140. A na-ahụta ihe izizi mbụ edepụtara dị ka mgbawa nke mere na 1534. A na-ahụta ihe kacha jọgburu onwe ya na Eprel 1768. Mgbe ahụ, na mgbakwunye na nsị nke sọlfọ na lava, ala ọma jijiji siri ike mere na mpaghara nke mgbawa ahụ nke nnukwu ahụ, nke bibiri obodo ahụ dum na ógbè ndị dị nso.
Eziokwu na-akpali mmasị banyere Cotopaxi
Ebe ọ bụ na ọtụtụ oge ugwu mgbawa anaghị egosi ihe ngosi nke ọrụ, ọ bụ ebe njem nleta na-ewu ewu. Ije ije n'okporo ụzọ awara awara, ị nwere ike ịbanye na llamas na mgbada, lee humbirbirds na-efegharị efegharị ma ọ bụ nwee mmasị n'okpukpe Andean.
Ugwu Cotopaxi nwere nnukwu mmasị nye ndị ji obi ike na-atụ nrọ ịlụ ọgụ nke ugwu a. Mgbago izizi mere na November 28, 1872, Wilhelm Rice mere omume a pụrụ iche.
Anyị na-adụ gị ọdụ ka ị gụọ maka ugwu mgbawa nke Krakatoa.
Taa, onye ọ bụla na, nke kachasị, ndị na-amụ ugwu nwere ike ime otu ihe ahụ. Nrịgo elu elu na-amalite n'abalị, nke mere na site na chi ọbụbọ ị nwere ike ịlaghachi na mmalite. Nke a bụ n'ihi n'eziokwu ahụ bụ na oyi akwa kpuchiri elu ugwu ahụ, nke na-amalite gbazee n'oge ehihie, nke mere na ọ gaghị ekwe omume ịrịgo ya.
Agbanyeghị, ọbụlagodi ije ije na ụkwụ nke Cotopaxi ga-eweta ọtụtụ echiche, n'ihi na n'akụkụ Ecuador a, ị nwere ike ịnụ ụtọ ọmarịcha echiche. Ka a sịkwa ihe mere, dị ka otu nsụgharị si kwuo, aha ya abụghị "ugwu na-ese anwụrụ", kama "ugwu na-enwu enwu".
