Seneca kwukwara na ọ bụrụ na naanị otu ebe fọdụrụ n’ụwa iji hụ kpakpando, mmadụ niile ga-agbasi mbọ ike ebe a. Ọbụlagodi obere echiche, ị nwere ike ide ọnụ ọgụgụ na atụmatụ niile na isiokwu dịgasị iche iche site na kpakpando na-atụgharị uche. Izu oke na nka a sitere n'aka ndị na-agụ kpakpando, bụ ndị jikọtara kpakpando ọ bụghị naanị na ibe ha, kamakwa hụ njikọ nke kpakpando na ihe omume ụwa.
Ọbụna na-enweghị uto nka ma ghara ịdaba na echiche ndị na-adọrọ adọrọ, ọ na-esiri ike ịghara ịdaba na amara nke mbara igwe. A sị ka e kwuwe, obere ọkụ ndị a nwere ike ibu nnukwu ihe ma ọ bụ nwee kpakpando abụọ ma ọ bụ atọ. Fọdụ kpakpando ndị a na-ahụ anya nwere ike ha agakwaghị adị - e kwuwerị, anyị na-ahụ ìhè nke kpakpando ụfọdụ na-enwu ọtụtụ puku afọ gara aga. Ma, n'ezie, onye ọ bụla n'ime anyị, na-eweli isi ya na mbara igwe, ma ọ dịkarịa ala otu oge, ma na-eche: gịnị ma ọ bụrụ na ụfọdụ n'ime kpakpando ndị a nwere ihe okike yiri anyị?
1. N’ụbọchị, a naghị ahụ kpakpando site n’elu ụwa, ọbụghị n’ihi na Anyanwụ na-enwu - na mbara igwe, megide elu elu igwe ojii, kpakpando na-ahụ nke ọma ọbụlagodi Anyanwụ. Anyanwụ na-acha ikuku na-egbochi ịhụ kpakpando site na Earthwa.
2. Akụkọ ndị mere n’ehihie a na-ahụ kpakpando site na olulu miri emi nke ọma ma ọ bụ site na elu nke anwụrụ ọkụ bụ amụma efu. Ma site na olulu mmiri ahụ na ọkpọkọ, naanị mpaghara na-enwu gbaa nke mbara igwe na-ahụ. Naanị tube ị ga-ahụ kpakpando n’ụbọchị bụ teliskop. Na mgbakwunye na Sun na Ọnwa, n'ehihie na mbara igwe ị nwere ike ịhụ Venus (na mgbe ahụ ịkwesịrị ịma nke ọma ebe ị ga-ele anya), Jupiter (ozi banyere ihe nlere anya na-emegiderịta onwe ya) na Sirius (nke dị oke ugwu).
3. Otu ntabi anya nke kpakpando bụkwa ihe si na mbara igwe pụta, nke na-adịtụghị, ọbụlagodi na ihu igwe kachasị ikuku, na-agbanwe agbanwe. N'ime oghere, kpakpando na-enwu gbaa.
4. Enwere ike igosipụta ọnụ ọgụgụ nke anya nke mbara igwe na ọnụ ọgụgụ, mana ọ na-esiri ike iji anya nke uche hụ ha. Opekempe nkeji nke ndị sayensị na-eji eme ihe, nke a na-akpọ. otu mbara igwe (banyere 150 nde kilomita), na-asọpụrụ ọnụ ọgụgụ, nwere ike ịnọchite anya dị ka ndị a. N'otu akụkụ nke akara dị n'ihu nke ụlọ ịgba tenis, ịkwesịrị itinye bọl (ọ ga-arụ ọrụ nke Sun), na nke ọzọ - bọọlụ nwere dayameta nke 1 mm (nke a ga-abụ Earthwa). Egwuregwu bọọlụ nke abụọ, nke na-egosi Proxima Centauri, kpakpando kachasị nso na anyị, ga-achọ itinye ihe dịka 250,000 kilomita site n'ụlọ ikpe ahụ.
5. A na-ahụkarị kpakpando atọ na-enwu gbaa n’ụwa naanị n’ebe ndịda. Igwe kachasị egbuke egbuke na ụwa anyị, Arcturus, na-ewere naanị ebe nke anọ. Ma n’ime elu iri, kpakpando dị karịa otu: ise nọ na mgbago ugwu, ise na ndịda.
6. Ihe dị ka ọkara nke kpakpando ndị ndị na-enyocha mbara igwe hụrụ bụ kpakpando ọnụọgụ abụọ. A na-egosipụtakarị ha ma gosipụta ha dị ka kpakpando abụọ na-adịghị anya, mana nke a bụ ụzọ karịrị akarị. Ihe mejupụtara kpakpando ọnụọgụ abụọ nwere ike ịdị anya. Ọnọdụ bụ isi bụ ntụgharị gburugburu ebe a na-ahụkarị.
7. Okwu a kpochapụrụ na nnukwu ahụrụ n’ebe dị anya adabaghị na kpakpando jupụtara na kpakpando: kpakpando kachasị ukwuu nke mbara igwe nke oge a, UY Shield, nwere ike hụ naanị site na telescope. Ọ bụrụ na ị tinye kpakpando a n'ebe Anyanwụ dị, ọ ga-ejide etiti nke usoro mbara igwe ruo na Saturn.
8. Nke kachasị arọ ma bụrụkwa egbuke egbuke n’ime kpakpando ndị a na-amụ amụ bụ R136a1. A pụghị iji anya nkịtị ahụ ya, ọ bụ ezie na enwere ike ịhụ ya n'akụkụ equator site na obere teliskop. Kpakpando a di na Large Magellanic Cloud. R136a1 dị okpukpu 315 karịa Sun. Ìhè ya dịkwa ebube karịa nke anyanwụ karịa nke 8,700,000 ugboro. N'oge oge nlebara anya, Polyarnaya ghọrọ nke dị mkpa (dịka ụfọdụ si kwuo, oge 2,5) na-enwu gbaa.
9. Na 2009, na-eji Hubble Telescope, otu mba nke ndị na-enyocha mbara igwe chọpụtara ihe na Beetle Nebula na okpomọkụ karịrị 200,000 degrees. A pụghị ịhụ kpakpando ahụ n'onwe ya, nke dị n'etiti etiti nebula ahụ. Ekwenyere na nke a bụ isi nke kpakpando gbawara agbawa, nke jigidere ọnọdụ okpomọkụ mbụ ya, na ebe Nebula n'onwe ya bụ mkposa mpụga.
10. Ọnọdụ okpomọkụ nke kpakpando kachasị oyi bụ ogo 2,700. Kpakpando bu dwarf ocha. Ọ na-abanye na sistemụ na kpakpando ọzọ, nke dị ọkụ ma na-enwu gbaa karịa onye ibe ya. A na-agbakọ ọnọdụ okpomọkụ nke kpakpando kachasị oyi “na nsọtụ nku” - ndị ọkà mmụta sayensị enwebeghị ike ịhụ kpakpando ahụ ma ọ bụ nweta foto ya. A maara sistemụ ahụ ka ọ dị afọ 900 site na inwa na igwe kpakpando Aquarius.
Kpakpando aquarius
11. Ugwu North abụghị nke cha cha cha. Dị ka ihe ngosi a si kwuo, a gụnyere ya naanị na ise na iri na ise anya kpakpando. Aha ya bu n'ihi eziokwu na o dighi agbanwe agbanwe ochichi ya. North Star di okpukpu iri abuo na isii karie Anyanwu na okpukpu iri abuo na ise karie kpakpando anyi.
12. Na nkọwa nke elu igwe jupụtara na kpakpando, a na-eji nnukwu ọnụọgụ, ma ọ bụ na-ekwukarị banyere enweghị oke ọnụ ọgụgụ nke kpakpando ndị dị na mbara igwe. Ọ bụrụ na site na echiche sayensị, ụzọ a anaghị ewelite ajụjụ, yabụ na ndụ kwa ụbọchị ihe niile dị iche. Onu ogugu kpakpando nke mmadu n’ile ihu anya karie 3,000. Nakwa na onodu di nma - n’ọchichiri zuru oke na mbara igwe. N'ogbe, ọkachasị ndị buru ibu, o yighị ka a ga-agụ puku kpakpando na ọkara.
13. Ọnụnọ nke kpakpando enweghị ọdịnaya niile ọla n’ime ha. Nke a ọdịnaya nke bekee na ha dị arọ karịa helium. Anyanwụ nwere metallicity nke 1.3%, kpakpando a na-akpọ Algeniba bụ 34%. Ọ bụrụ na kpakpando ndị ahụ dara ka ọ na-eru nso, ha na-eru nso na njedebe nke ndụ ya.
14. Kpakpando nile anyị na-ahụ n’eluigwe bụ ụyọkọ Galasị atọ: Milky Way anyị na Triangle na Andromeda ụyọkọ kpakpando. Na nke a metụtara ọ bụghị naanị na kpakpando ndị anya na-ahụghị. Ọ bụ naanị site na Hubble teliskop ka enwere ike ịhụ kpakpando ndị dị na ụyọkọ kpakpando ndị ọzọ.
15. Ejikọla ụyọkọ kpakpando na kpakpando. Kpakpando bụ echiche efu. Kpakpando ndị anyị na-ekwu na otu kpakpando nwere ike ịnọ ọtụtụ nde afọ site na ibe ha. Galaxies yiri nke ochie - kpakpando ndị dị na ha dị nso na ibe ha.
16. Kpakpando dị iche iche, mana ha dị obere na kemịkal. Ha bu hydrogen (ihe dika 3/4) na helium (ihe dika 1/4). Na afọ, helium na ngwakọta nke kpakpando na-adịwanye, hydrogen - obere. Ihe ndị ọzọ niile na-abụkarị ihe na-erughị 1% nke oke kpakpando.
17. Ilu banyere dinta chọrọ ịmata ebe pheasant na-anọdụ, mepụtagoro n’isi usoro nke agba dị n’igwurugwu ahụ, nwere ike itinye ya n’ọrụ kpakpando. Igwe kpakpando kacha dị jụụ, ndị na-acha anụnụ anụnụ kacha ekpo ọkụ.
18. N'agbanyeghị eziokwu na map ndị mbụ nke kpakpando ndị jupụtara na kpakpando na kpakpando ka dị na narị afọ nke abụọ BC. e., clearkèala doro anya nke kpakpando nwetara naanị na 1935 mgbe mkparịta ụka nke were afọ iri na ọkara gasịrị. Kpakpando dị iri ato na asatọ gụkọtara ọnụ.
19. Na ezi ziri ezi na ọ ga-rụrụ ụka na ihe “utilitarian” aha nke ìgwè kpakpando, ka e mesịrị ọ kọwara. Ndị oge ochie na-akpọ ìgwè kpakpando aha chi ma ọ bụ chi nwanyị, ma ọ bụ na-enye aha uri na usoro kpakpando. Aha ndị nke oge a dị mfe: kpakpando n'elu Antarctica, dịka ọmụmaatụ, jikọtara ha n'ụzọ dị mfe na Elekere, Compass, Compass, wdg.
20. Kpakpando bụ ama ama ama ọkọlọtọ steeti. Ọtụtụ mgbe ha nọ na ọkọlọtọ dị ka ihe ịchọ mma, mana oge ụfọdụ ha na-enwekwa mbara igwe. Ọkọlọtọ nke Australia na New Zealand na-egosi ụyọkọ kpakpando nke Southern Cross, nke na-egbuke egbuke na Southern Hemisphere. Ọzọkwa, New Zealand Southern Cross nwere kpakpando 4, na Australian - nke 5. kpakpando ise nke Southern Cross bụ akụkụ nke ọkọlọtọ nke Papua New Guinea. Ndị Brazil gara n'ihu - ọkọlọtọ ha na-egosi otu mbara igwe jupụtara na kpakpando na obodo Rio de Janeiro dịka 9 awa 22 nkeji 43 sekọnd na November 15, 1889 - oge mgbe ekwuputara nnwere onwe nke obodo.
